واقعاً غلط بوده ـ با مجلسى و بحارالأنوار بد شده بود. بحارالأنوار فقط يكى از منابع حديثى ماست ـ البته يكى از بهترين هايش هم هست ـ ما اين همه منابع حديثى داريم. بنابراين ما بايد حديث و دانش آشنايى با حديث را جدى بگيريم.
بله، همان طور كه آقاى رى شهرى گفتند، علم الحديث اصطلاحى غير از علم حديث و آشنايى با متن احاديث است. مقدمات، تقسيم احاديث به انواع مختلف، تاريخچه حديث و امثال آن، علم الحديث است و كتاب هايى هم به عنوان علم الحديث مى نويسند؛ كما اين كه علوم قرآنى هم همين طور است. علوم قرآنى اى كه نوشته اند، دانش هاى محتواى قرآن كه نيست؛ دانش هاى مرتبط با قرآن است؛ كِى نازل شد، چگونه جمع آورى شد، ناسخ و منسوخ يعنى چه، قرائات يعنى چه، رسم الخط قرآن چيست. اما اين، غير از ورود در علومى است كه در قرآن وجود دارد، كه از طريق تفسير مى شود وارد شد. علم تفسير هم همين طور است. غير از دانش مقدماتى ـ كه اصطلاحاً علم الحديث است ـ ما بايد وارد ميدان حديث شويم، بفهميم و ياد بگيريم تا وقتى حديثى ديديم، آن قدر با آن انس پيدا كنيم كه بتوانيم به طور غريزى تشخيص دهيم كه اين حديث درست است يا نه.
اين يك واقعيت است كه در احاديث ما تحريف وجود دارد. احاديث دخيله را، هم شيعه نوشته، هم سنى. ابن جوزى كتاب معروفى دارد به نام احاديث دخيله، كه البته به نظر ما او غرض ورزى كرده است؛ يعنى بعضى از احاديثى كه هيچ دليلى هم بر آن مترتب نيست، جزو احاديث دخيله به حساب آورده. البته شواهدى هم كه او بر دخيل بودن ذكر مى كند، در موارد بسيارى درست نيست؛ ليكن اصل اين حرف درست است؛ هم در احاديث شيعه، هم در احاديث سنى ما دخيل داريم؛ احاديث جعلى اى كه كسانى درست كردند. رواياتى هم داريم ـ كه لابد ديده ايد يا خواهيد ديد ـ كه در آنها تصريح شده كه ائمه فرموده اند در احاديث ما دست برده اند. حالا چه كار كنيم؟ اين مسأله مهمى است. يك وقت مى بينيد حديثِ مجعولِ مزعوم غلطى در دست و بال جماعتى مى افتد؛ اين