نقدي بر مقاله«بررسي سند چند حديث مشهور» - صفحه 139

ـ آن گونه كه گذشت ـ نپذيرفته است. اين مطلب با ملاحظه بقيه شواهد روشن خواهد گرديد.
شاهد چهارم. صاحب مدارك ـ كه اهل دقت در نقل احاديث بوده و نويسنده بدين خصوصيت وى اعتراف دارد ـ ۱ در كتاب خود مى گويد:
بله، زراره در حديث صحيحى روايت كرده است كه گفت: «قلت لأبى جعفر ـعليه السلام ـ: أصلي نافلة و عليّ أو في وقت فريضة؟ قال: لا، إنّه لا تصلى نافلة في وقت فريضة، أرأيت لو كان عليك من شهر رمضان أكان لك أن تتطوع حتى التقضيه؟ قال، قلت: لا. قال: فكذلك الصلاة. قال: فقايسني و ما كان يقايسنى». ۲
بحرانى در كتاب حدائق الناضرة مى گويد:
و حديث صحيح چهارم از اوست، يعنى از زراره، كه آن را شيخ ما شهيد ثانى در كتاب الروض و شيخ ما بهايى در كتاب الحبل المتين نقل كرده اند و من بعد از جست وجو در كتاب الوافى ـ كه در آن كتب اربعه را جمع كرده است ـ نيافتم و نيز در كتاب وسائل الشيعة ـ كه احاديثى زياده بر كتب اربعه دارد ـ پيدا نكردم. اما نقل اين دو ناقل ياد شده در حجت بودن آن كفايت مى كند. ظاهراً فقهاى پس از شهيد ثانى اين روايت كه از او اخذ نموده اند و آن روايتى را زراره چنين نقل مى كند: «قلت لأبى جعفر ـ عليه السلام ـ: أصل نافلة و علىّ فريضة.... ۳
آيه اللّه خويى ـ قدس سره ـ در اين باره گفته است كه اين روايت در كتاب الوافى به نقل از الحبل المتين و نيز در كتاب الذكرى با اختلاف اندكى وجود دارد. پس اصل اين روايت از شهيد اول اخذ شده است، نه شهيد ثانى. سپس مى گويد:
اين حديث به دليل عدم ثبوت سند آن براى ما، پس از عدم وصول طريق آن به ما، حجيت ندارد و نسبت به ما حكم مرسل دارد. ۴

1.وسائل الشيعة، ج ۵، ص ۱۵۳؛ بحارالأنوار، ج ۸۳، ص ۲۹۳.

2.علوم حديث، ص ۱۲۱.

3.مدارك الاحكام، ج ۸، ص ۸۸ ـ ۸۹.

4.الحدائق الناضرة، ج ۶، ص ۲۵۶.

صفحه از 165