نگاهي به يك نقد - صفحه 260

ترجمه هايشان در دسترس همگان است.
ناقد محترم پرسيده اند كه چرا ترجمه ما پاورقى ندارد. پاسخ آن تا اندازه اى روشن است، چون اگر ذيل صفحات پاورقى آورده مى شد، در صفحه آرايى كه مى خواستيم ترجمه فارسى برابر متن عربى قرار گيرد (به اصطلاح ترجمه مقابل باشد) با مشكل مواجه مى شديم و اگر به آخر كتاب انتقال مى داديم و بر حجم كتاب افزوده مى شد و نمى توانستيم به صورت يك جلدى چاپ كنيم و پاسخ دوم اين كه آوردن پاورقى به تصحيح مؤلف و مترجم بستگى دارد و كسى نمى تواند آن الزام آور سازد؛ چنان كه ترجمه نهج البلاغه دكتر شهيدى داراى پاورقى است، ولى ترجمه استاد آيتى و استاد فولادوند فاقد پاورقى است. آيا آوردن يا نياوردن پاورقى چيزى را ثابت مى كند؟!
ناقد محترم گفته كه معادل «دنيادار» براى كلمه «صاحب الدّنيا» از ساخته هاى آقاى اتابكى است. در پاسخ بايد عرض كنم كه بر فرض كه ادّعاى شما درست باشد، مگر جايى انكار كرده ايم كه از ترجمه آقاى اتابكى استفاده نموده ايم؟ همان طور كه آقاى اتابكى از ترجمه پيشين استفاده كرده، ما نيز از همه ترجمه هاى پيشين استفاده نموده ايم. اما جهت اطلاع حضرتعالى بايد بگويم استاد احمد آرام در ترجمه الحياة، كلمه «دنيادار» را به كار برده ۱ و استاد آيتى هم در ترجمه نهج البلاغه ـ كه چند سال قبل از ترجمه آقاى اتابكى از تحف العقول صورت گرفته ـ اين كلمه را به كار برده است. افزون بر اين، بايد گفت آيا نظر ناقد محترم اين است كه براى معادل جديدى كه به كار گرفته ايم، بايد از معادل ساز آن نام ببريم؟ در كدام ترجمه چنين كرده اند كه ما دومى باشيم؟!
ناقد محترم درباره كلمه «مصنوع» فرموده اند: «در هيچ يك از اين مصادر و همچنين در ديگر نسخه هاى تحف العقول «معروف» به جاى «مصنوع» نيامده است. مترجم در فراز گزينه اى جمله فارسى خود مصنوع را نيز معروف فرض كرده و «شناخته شده است» ترجمه كرده است. و اين غير از اين كه يك اشتباه فاحش است و هيچ معناى درستى را نمى رساند، با روح كلام حضرت نيز بيگانه است و از يك بحث عميق توحيدى فرسنگ ها فاصله دارد.

1.كيهان فرهنگى، شماره ۲۰۲، ص ۱۴.

صفحه از 273