101
مناظره و گفتگو در اسلام

نمى شود . كسانى هستند كه در دوره جوانى كودن اند؛ ولى نشاط و طراوت جوانى ، مانع است كه كوتاه فكرى آنها به صورتى چشمگير، آشكار گردد . پس از گذشتن اين دوران، كوتاه فكرى در آنان جلوه مى نمايد .
اما كسى كه در جوانى دانا و آگاه و پرهيزگار است ، در دوران پيرى نيز همين طور است. نهايت ، اين كه : از لحاظ نيروى جسمى ، مانند دوران جوانى نيست .
طبقه دانشمندان ، در دوره پيرى ، داناتر و آگاه تر و تيزهوش تر از دوران جوانى به نظر مى رسند. زيرا با گذشت زمان ، توشه بيشترى از دانش به دست مى آورند و فكر آنان نيرومندتر مى گردد. همچنين نظرشان براى قضاوت ، بى غرض مى شود و مى فهمند كه بايد پيوسته از حقيقت ، جانبدارى نمايند .

جابر : من شنيده ام كه پيرى فراموشى مى آورد. آيا اين يك قانون كلّى است ؟

۰.امام عليه السلام :خير. آنچه موجب فراموشى مى گردد ، به كار نينداختن نيروى حافظه است. نيروى حافظه ، مانند ديگر نيروهاى موجود در انسان ، براى اين كه باقى بماند ، نيازمند به فعاليت است . يك جوان نيز اگر نيروى حافظه خود را به كار نيندازد ، دچار فراموشى مى گردد .
فراموشى در بعضى از سالخوردگان ، در اثر اين است كه ضعف نيروى جسمى ، توجّه آنها را نسبت به محيطى كه در آن زندگى مى كنند ، كم مى كند و حتى توجّه آنها نسبت به نوه ها و نبيره ها اندك


مناظره و گفتگو در اسلام
100

نيست ، وقتى موحّد مى گويد : «خداوند از راه لطف ، جهان را آفريده است» ، چيزى بر خلاف توحيد نگفته است .

جابر : من تصوّر مى كنم اين علت [ ، همانند هر علّت ديگر ، ]الزامى است .

۰.امام عليه السلام :مقصود خود را توضيح بده .

جابر : خداوند مى توانست از آفرينش جهان صرف نظر كند .

۰.امام عليه السلام :بديهى است كه مى توانست .

جابر : ولى او صرف نظر نكرد و آن را از راه لطف آفريد. آيا اين موضوع نمى رساند كه خداوند نمى توانسته است از لطف كردن خوددارى كند .

۰.امام عليه السلام :اين كه تو مى گويى ، جَدَل است ، نه بحث. وقتى تو كسى را اكرام مى كنى ، در صورتى كه اكرام او وظيفه حتمى تو نباشد ، آيا مجبور هستى ؟

جابر : نه .

۰.امام عليه السلام :خداوند هم بدون اين كه اجبار داشته باشد ، جهان را از روى اكرام واقعى آفريد تا نعمت حيات را به موجودات بذل كند. در هر حال ، من كه يك موحّد هستم ، بر اساس عقل خود نمى توانم براى ايجاد جهان و آنچه در آن است، جز لطف خداوند علتى در نظر بگيرم.

فلسفه كم شدن حافظه در پيرى

جابر : چرا پس از اين كه انسان پير شد ، كودن مى گردد ؟

۰.امام عليه السلام :اين يك قاعده كلّى نيست و هر كسى كه پير شد ، كودن

  • نام منبع :
    مناظره و گفتگو در اسلام
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 103266
صفحه از 182
پرینت  ارسال به