137
مناظره و گفتگو در اسلام

بگزاريد، و اگر بد نمايند، براى آنهاست كيفر كردارشان، و بر شما لازم است شكيبا باشيد، كه آنها بلايى هستند كه خداوند به وسيله آنها از هر كس كه بخواهد ، انتقام مى گيرد» .
و همين دانشمند بود كه فتوا داد : « اطاعت از پادشاهان بنى اميّه ، واجب است ، هر چند ظلم كنند؛ زيرا خداوند به وسيله آنان اصلاحاتى مى كند كه از جناياتشان بيشتر است » .
به هر حال ، اين دانشمند از چهره هاى مذهبى معروف زمان امامت امام چهارم ، امام على بن الحسين عليه السلام ، بود و امام براى رسوا ساختن او ـ در مجلسى كه سخنرانى مى كرد ـ با او مناظره و گفتگوى جالبى دارد كه اينك نقل مى شود :

گفتگوى امام با حسن بصرى

روزى ، حسن بصرى در برابر انبوهى از جمعيت در سرزمين مِنا مشغول وعظ و سخنرانى بود. امام چهارم از آن جا عبور مى كرد.
امام ، وقتى منظره اين سخنرانى را ديد ، كمى ايستاد و سپس به سخنگو فرمود : مقدارى سكوت كن .

۰.امام عليه السلام :كردارت، بين خود و خدا، طورى هست كه اگر فردا مرگ به سراغ تو آيد ، از عمل خود راضى باشى ؟

حسن بصرى : نه .

۰.امام عليه السلام :آيا تصميم دارى كه كردار كنونى خود را ترك كنى و كردارى پيش گيرى كه براى مرگ ، مورد پسندت باشد ؟
حسن بصرى ، كمى سرش را پايين انداخت و سپس سر برداشت


مناظره و گفتگو در اسلام
136

امام در اين جا جمله اى فرمود كه بسيار جالب و قابل توجّه است. فرمود :

۰.أَما إِنَّ لِكُلِّ قَوْمٍ سامِرياً وَ هذا سامِرِىُّ هذِهِ الاُمَّةِ إِلاّ أَنَّهُ لايَقُولُ لا مِساسَ وَ لِكنَّهُ يَقُولُ لا قِتالَ؛

۰.آگاه باشيد كه هر ملتى يك سامرى دارد [ كه با تزوير خود و با چهره مذهبى خويش ، جامعه را از مسير واقعى منحرف مى كند ]و اين ، سامرى اين امّت است، و تنها تفاوتش با سامرىِ زمان موسى عليه السلام ، اين است كه او مى گفت : «لا مساسَ (كسى با من تماس نگيرد) » ۱ و اين مى گويد : «لا قِتالَ (كسى [ با حكومت جنايتكار بنى اميّه ]مبارزه نكند) » ۲ .

پيش بينى امام ، درست از آب در آمد و اين دانشمند ، چنان خدمتى به دستگاه بنى اميّه نمود كه به گفته يكى از محقّقين :
اگر زبان حسن بَصْرى و شمشير حَجّاج نبود ، حكومت مروانى در گهواره ، زنده به گور مى شد.
مگر نمى بينيد كه حسن ، نشسته و در جلوى او عدّه بى شمارى صف بسته اند و او با مهارتى كه در سخن گفتن دارد، ضمن سخنرانى مى گويد : « پيامبر خدا فرمود : به زمامداران ، ناسزا نگوييد كه آنان اگر نيكى كنند، براى آنها پاداش است و بر شما لازم است كه سپاس

1.سامرى ، مردى كه پيروان حضرت موسى عليه السلام را به گوساله پرستى دعوت كرد و سبب گمراهى آنها شد. نقل شده كه پس از اين كار ، مبتلا به وسواس شد و هر كه را مى ديد ، وحشت مى كرد و فرار مى نمود و فرياد مى زد : «لامَساس (با من تماس نگير) » .

2.سفينة البحار ، جلد ۱ ، ص ۲۶۲ .

  • نام منبع :
    مناظره و گفتگو در اسلام
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 103835
صفحه از 182
پرینت  ارسال به