21
مناظره و گفتگو در اسلام

۰.امام عليه السلام :من هم مى خواهم از راه اين هليله ، خدا را براى تو ثابت كنم؛ چرا كه نزديك ترين چيزها به توست ، و اگر چيزى نزديك تر از آن بود ، به آن استدلال مى كردم؛ زيرا هر چيز را كه تصوّر كنى ، داراى تركيب خاصى است كه دلالت بر مصنوع بودن آن مى كند... .

۰.امام عليه السلام :اين (هليله) را مى بينى؟

طبيب : آرى .

۰.امام عليه السلام :آيا آنچه را در ميان اين هليله پنهان است ، مشاهده مى كنى؟ ۱

طبيب : تا نبينم ، نه .

۰.امام عليه السلام :قبول دارى كه اين (هليله) داراى هسته اى است كه تو آن را نمى بينى؟

طبيب : نا نديده ام، چه مى دانم؟ شايد هيچ چيز در آن نباشد .

۰.امام عليه السلام :قبول دارى كه در پس اين پوست ، مغز يا چيزى ديگر وجود دارد كه فعلاً از تو پنهان است؟

طبيب : تا نبينم ، نمى دانم. شايد باشد و شايد نباشد...

۰.امام عليه السلام :قبول دارى كه اين (هليله) در زمينى مى رويد؟

طبيب : آن زمين و اين يك هليله را ديده ام...!

1.در اين قسمت از بحث ، امام مى خواهد براى طبيب اثبات كند كه ممكن است چيزى وجود داشته باشد؛ ولى با حواس پنجگانه درك نشود ، و طبيب با اصرار تمام ، مى خواهد اين معنا را نپذيرد و به همين جهت ، گاهى حتى منكِر بديهيات مى شود .


مناظره و گفتگو در اسلام
20

طبيب : نه؛ من چنين جستجويى نكرده ام .

۰.امام عليه السلام :بنابراين ، چه مى دانى؟ شايد اين چيزى را كه عقل تو آن را انكار مى كند ، در بعضى از آن مواردى كه حواس تو آنها را درك نكرده و تو نسبت به آنها احاطه علمى ندارى ، وجود داشته باشد!

طبيب : نمى دانم! شايد در آن موارد ، مدبّرى وجود داشته باشد و شايد هم وجود نداشته باشد . ۱

۰.امام عليه السلام :بنابراين ، حرف اوّلِ خودت را پس گرفتى. تو مى گفتى : من يقين دارم كه خدايى وجود ندارد . و اكنون مى گويى : شايد باشد و شايد نباشد. پس ، از مرز انكار خدا بيرون آمدى و به مرز شك رسيدى. اكنون اميدوارم كه از مرز شك هم بگذرى و خداشناس گردى .

طبيب : از چه راهى يقين به خدايى پيدا كنم كه حواسم آن را درك نمى كند؟

۰.امام عليه السلام :از راه همين هليله اى كه مى خواهى با آن دارو بسازى .

طبيب : اگر چنين باشد ، مطلب بهتر ثابت مى شود؛ زيرا اين ، دليلى تجربى است و مورد پذيرش علم قرار گرفته است .

1.بر همين اساس ، اگوست كنت ـ كه يكى از پايه گذاران فلسفه حسّى در عصر اخير است ـ مى گويد : «چون ما از آغاز و انجام جهان بى خبريم ، نمى توانيم وجود يك موجود سابق يا لاحقى را انكار كنيم ، همچنان كه نمى توانيم آن را اثبات كنيم» و اين ، يكى از حساس ترين نقاط ضعف مكتب ماترياليست است كه از نظر علمى ، نمى تواند نبودن خدا را اثبات كند .

  • نام منبع :
    مناظره و گفتگو در اسلام
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 111446
صفحه از 182
پرینت  ارسال به