على عليه السلام در بيعت نكردن با ايشان و همراهى وى ، اعتراف كرد . ^۱
سعد ، در سال 55 هجرى درگذشت . ^۲ عمر بن سعد ، فرمانده سپاه اُموى در واقعه كربلا ، فرزند اوست . ^۳

۵۹.المستدرك على الصحيحين ـ به نقل از خيثمة بن عبدالرحمان ـ :شنيدم كه مردى به سعد بن مالك گفت : به درستى كه على عليه السلام تو را سرزنش مى كند . چرا از بيعتِ با او سر باز زدى؟ سعد گفت : سوگند به خداوند كه اين نظرى بود كه بدان رسيدم و اشتباه كردم . به درستى كه على بن ابى طالب عليه السلام ، داراى سه خصلت است كه اگر يكى از آنها نصيب من شده بود ، از دنيا و آنچه در آن است ، برايم دوست داشتنى تر بود . ^۴

۶۰.مروج الذهب ـ به نقل از ابن عايشه و ديگران ـ :پس از آن كه سعد ، على عليه السلام را ستايش نمود و براى وى ، خصلت هايى ياد كرد و آرزو كرد كه يكى از آنها را داشته باشد ، معاويه به او گفت : بنشين و پاسخ گفته هايت را بشنو. تو هيچ گاه مانند الآن ، نزد من شايسته سرزنش نبوده اى . [ اگر چنين بود] چرا او را يارى نكردى؟ چرا از بيعت با وى باز نشستى؟ حقيقتاً اگر آنچه را تو درباره على عليه السلام شنيدى ، من از پيامبر صلى الله عليه و آله شنيده بودم ، تا زنده بودم ، خدمتگزار وى مى بودم .
سعد گفت : سوگند به خداوند كه من به اين مقام از تو سزاوارترم .
سپس معاويه گفت : فرزندان قبيله عُذره ، اين را از تو نمى پذيرند (گفته شده كه سعد ، بنده يكى از مردان قبيله عذره بود) . ^۵

ر.ك : دانشنامه امير المؤمنين : ج 8 ، ص 313 (سعد بن ابى وقّاص) .

مى كرد . ^۱ اهل سنّت ، او را جزء «عشرة مبشّرة (ده تن بشارت داده شده به بهشت)» ^۲ بر شمرده اند . در خلافت عمر ، فرماندهى سپاه قادسيه را به عهده گرفت ^۳ و از اين جهت ، در تاريخ اسلام ، آوازه اى بلند يافت . سعد ، سپس فرماندار كوفه شد ^۴ و چون كوفيان از وى شكايت كردند ، عمر ، او را عزل كرد . ^۵
سعد ، يكى از اعضاى شوراى شش نفره بود ^۶ كه به نفع عبدالرحمان بن عوف ، كنار رفت . ^۷ او بار ديگر ، به روزگار خلافت عثمان ، مدّتى بر مسند ولايت كوفه نشست . ^۸ پس از مدّتى عثمان او را عزل كرد و وليد بن عقبه را برجاى او نهاد . ^۹
سعد، پس از خلافت امام على عليه السلام ، ابتدا با او بيعت نكرد ^۱۰ و در جنگ هاى على عليه السلام نيز به زاويه انزوا رفت و مولا را يارى نرساند . ^۱۱
او به هنگام پادشاهى معاويه و در حضور وى ، امام على عليه السلام را ستود و شايستگى هاى مولا را برشمرد . ^۱۲ اين كار ، بر معاويه گران آمد و او را دشنام داد و گفت : اگر بر اين همه ، معترفى ، چرا او را يارى نكردى ؟ ^۱۳
او به كوتاهى اش درباره