ستم است، عذرى براى رها كردن [ خواسته او ] نمى گذارْد . پس رحم كنيد تا به شما رحم شود، بندگان خدا را شكنجه نكنيد و بيش از توانشان بر آنان تكليف مكنيد. ^۱

۴۵۲.امام على عليه السلام :اى مردم! شما را به حق فرا خواندم ، از من رو گردانديد ، و با تازيانه شما را زدم، خسته ام كرديد. بدانيد كه پس از من زمامدارانى بر شما حكم رانند كه از شما بدين كار، خشنود نشوند، مگر آن كه با تازيانه و آهن، شما را شكنجه كنند؛ و امّا من شما را با تازيانه و آهن شكنجه نمى كنم ؛ چرا كه هركس مردم را در دنيا شكنجه كند، خداوند او را در آخرت، شكنجه خواهد كرد. ^۲

۴۵۳.مسند زيد ـ به نقل از زيد بن على، از پدرش، از جدّش درباره امام على عليه السلام ـ :به درستى كه او (على عليه السلام ) به عمر درباره زنِ حامله اى كه اعتراف به زنا كرده بود و عمر دستور داده بود سنگسار شود، گفت: «شايد بر سرش فرياد كشيده اى يا او را ترسانده اى؟» .
گفت: چنين بود.
فرمود: «آيا از پيامبر خدا نشنيدى كه مى فرمود: بر اعتراف كننده، پس از شكنجه حدّى نيست. به درستى كه آن كه را دربند كشى يا زندان كنى، يا تهديد كنى، اقرارش [ ارزش] ندارد؟ ».
گويد: عمر، زن را آزاد كرد. سپس گفت: زنان، ناتوان اند كه فرزندى مانند على بن ابى طالب بزايند. اگر على نبود ، عمر هلاك مى شد. ^۳

۴۵۴.امام على عليه السلام ـ از سخنرانى اش در آغاز خلافت ـ :خدا حرامى را حرام كرده كه ناشناخته نيست، و حلالى را حلال كرده كه از عيبْ خالى است، و حرمت مسلمان را بر ديگر حرمت ها برترى داده است، و حقوق مسلمانان را با اخلاص و يگانه پرستى پيوند داده است. پس مسلمان، كسى است كه مسلمانان، از دست و

امير مؤمنان ـ :عبد اللّه بن قعين گويد: ... نزد امير مؤمنان آمدم و آنچه درباره خرّيت شنيده بودم و آنچه به پسرعمويش گفته بودم و آنچه را وى پاسخ داده بود، به على گزارش دادم.
فرمود: «او را رها كن. اگر حق را پذيرفت و بازگشت، او را بدين امر بشناسيم و از او بپذيريم ، و اگر سر باز زد، او را بخواهيم».
گفتم : اى امير مؤمنان! چرا الان او را نمى گيرى تا از او وثيقه بستانى [و از شرّ او اطمينان حاصل كنى]؟
فرمود: «اگر با هر كسى كه او را متّهم مى كنيم، چنين رفتار كنيم، بايد زندان ها را از آنان پُر سازيم و معتقد نيستم كه حمله به مردم و زندان كردن و كيفر دادن آنها روا باشد، مگر آن كه مخالفت با ما را آشكار سازند. ¹

ر . ك : دانشنامه امير المؤمنين : ج 6 ، ص 447 (شورش خرّيت بن راشد) .

8 / 10

پرهيزاندن از شكنجه

۴۴۹.امام على عليه السلام :آن كه به شخصى از روى ستم تازيانه زند، خداوند ـ تبارك و تعالى ـ او را به تازيانه آتشين خواهد زد. ^۲

۴۵۰.امام على عليه السلام :دشمن ترينِ بنده نزد خداوند عز و جل ، كسى است كه پشتِ مسلمانى را به ناحقْ برهنه كند، و كسى را كه او را نزده است، به ناحق كتك زند، و كسى را كه قصد كشتن او را نداشته است، بكشد. ^۳

۴۵۱.امام على عليه السلام ـ از نامه اش به مأموران خراج (ماليات) ـ :اگر خداوند براى ستم و بيداد كه از آن نهى فرمود، كيفرى كه از آن ترسند، نمى نهاد، پاداشى كه در پرهيز از