كتاب مفصلى است كه در آن مناظرات و احتجاجات پيامبر صلىاللهعليهوآله و ائمه هدى عليهمالسلامو علماى شيعه با فرق مختلف و مخالفين به فارسى ترجمه شده است . اين كتاب به نام شاه سليمان صفوى (1077 ـ 1105 ق) تأليف و مؤلف در سال 1097 ق به آن آغاز و در24 ذى قعده 1101ق به انجام رسانيده و كتابش را در 62 فصل تنظيم نموده كه عنوان برخى فصلها ۱ چنين است :
فصل 1 ـ مناظره نبى اكرم صلىاللهعليهوآله با اهل اديان خمسه؛
فصل 10 ـ مناظره و جواب دادن حضرت رضا عليهالسلام سؤالات مأمون را؛
فصل 20 ـ مناظره مفيد با ورثانى و جواب و سؤال شيعه و سنى؛
فصل30 ـ جواب هشام بن حكم سؤال مردى را از معنى حديثى كه عامه ازحضرت أمير المؤمنين عليهالسلامروايت كردهاند؛
فصل 40 ـ مناظره شيخ مفيد در قول عباس بن عبدالمطلب؛
فصل 50 ـ در ذكر اجوبه سيد حسن بن سيد راجو؛
فصل 62 ـ در ذكر حكايات عجيبه.
[الذريعه : 2/429 و 16/325 و 22/280 ؛ منزوى : 2/894 و 993]
آغاز : حمد بى حد و ثناى بى عد حضرت صانعى را كه اصناف مخلوقات را از تنگناى ظلمتكده عدم به فضاى روشنايى وجود رسانيد.
نسخهها :
4535/1 . تهران، سپهسالار : 1818، نسخ، حبيب اللّه بن يحيى همدانى، 1102ق، 290 برگ [فهرست سپهسالار : 3/213].
4536/2 . تهران، دانشگاه تهران : 1822، نسخ، محمد شفيع، 1103ق، مجدول، 257 برگ [فهرست دانشگاه تهران : 8/417].
4537/3 . تهران، مجلس شوراى اسلامى : 5692، آغاز : برابر نمونه، نسخ، بدون نام كاتب، 1210ق، «480ص»240 برگ [فهرست مجلس : 17/145].
4538/4 . تهران ، دانشگاه تهران: 2485 ، نسخ ، محمد على بن احمد بيدگلى كاشانى ، سهشنبه 10 ربيع الاول 1235ق ، 211 برگ [فهرست دانشگاه تهران: 9 / 1255] .
4539/5 . تهران ، مجلس شوراى اسلامى: 2088 ، نسخ ، بدون نام كاتب ، بدون تاريخ كتابت ، 437 برگ [فهرست مجلس: 6 / 75] .
4540/6 . قم، گلپايگانى : 31/3/411، فصل چهارم (مناظره امام حسن عليهالسلام) تا فصل شصت و پنجم (در ذكر حكايات عجيبه غريبه)، از آغاز و انجام افتادگى دارد، آغاز : ترك نمود تو را به عقبة بن ابى معيط الصاق مىنمايد تا اينكه به واسطه اين بنا و رفعتى كسب كند با آنكه حضرت اللّه تعالى وعده فرموده از جهت تو و پدر و مادر تو، نستعليق، بدون نام كاتب، بدون تاريخ كتابت، نسخه در حاشيه تصحيح شده، 310 برگ، 12 سطر [فهرست گلپايگانى، جديد].
4541/7 . قم، مسجد اعظم : 885، از فصل دوم تا پنجاه و هشتم، بدون نام كاتب، سده 12 و 13ق [فهرست مسجد اعظم، قديم : 35].
