گفتگو با حجة الاسلام و المسلمين سيد محسن حسيني اميني - صفحه 273

ابراهيم بن مغيره جعفى است. بخارى در بخارا متولد شده و در خرتنك كه يكى از قراء سمرقند است وفات يافته و شصت و دو سال عمر كرده است. صحيح بخارى مشتمل بر سه هزار و هشتاد و دو حديث است كه صد و ده حديث آن غيرصحيح است و سى و دو حديث آن را مسلم نيز نقل نموده است. ابن حجر مى گويد: از ميان چهار صد وسى و چند نفر از راويانى كه تنها در سلسله اسناد بخارى قرار گرفته اند، هشتاد نفر از آنها را ضعيف دانسته اند و از ميان ششصد و بيست نفر از آنان كه تنها مسلم از آنها نقل حديث كرده است، صدوشصت نفر آنها نيز ضعيف دانسته شده اند. و نيز احاديثى كه بخارى و مسلم به طور مشترك در كتاب خود آورده اند و مورد انتقاد قرار گرفته حدود دويست و ده حديث است كه كمتر از هشتاد حديث آن مربوط به بخارى و بقيه اختصاص به مسلم دارد. ابن حجر نيز در مقدمه فتح البارى اسامى حدود چهارصد نفر را كه متهم به ضعفند و در اسناد بخارى واقع شده اند ذكر مى كند.
به هر حال با اينكه درباره اخبارى كه بخارى در صحيح خود آورده گفته شده «كل من روى عنه البخارى فقد جاز القنطرة» مى بينيم كه وى از يك سو از كسانى مانند: عمرو بن عاص، مروان بن حكم، ابوسفيان، معاوية، مغيرة بن شعبة، عبدالله بن عمرو بن عاص، نعمان بن بشير كه با معاويه و فرزندش يزيد تا آخرين لحظه ملازم و در جميع جرايم با آنها شريك بوده است، شمر بن ذى الجوشن، قاتل امام حسين(ع)، ابوهريره، عبدالله بن عمر، ابوموسى اشعرى، عبدالله بن زبير، عمران بن حطان كه از رؤساى خوارج و خطباى آنان بوده است، عروة بن زبير، عكرمه كه عامل انتشار مذهب خوارج و اباضيه در مغرب بوده است، و… روايات فراوانى نقل كرده است، ولى از افراد صدوق و سرچشمه هاى معارف اسلامى اصلاً حديثى نقل نكرده و يا اگر نقل كرده نسبت به ديگران بسيار ناچيز بوده است؛ مثلاً از ابوهريره كه مصاحبت خيلى ناچيزى با رسول اكرم(ص) داشت، چهارصد وچهل و شش حديث و از عبدالله بن عمر دويست و هفتاد

صفحه از 281