حكايت سوّم :در خواب ديدن ابن نما حضرت امير عليه‏السلام را ]

يكى از علماء خوارزم نذر كرد در زمان بنى عباس به زيارت بيت اللّه‏ مشرف شود ، چون به قنطره نيل رسيد ـ و آن جسر بزرگى بود ـ صبر نمود ، جعفر بن محمّد بن نما ـ تغمّده اللّه‏ بغفرانه ـ حضرت امير عليه‏السلام را در خواب ديد فرمود : عالم خوارزم به اين بلاد آمده است

و دعبل خزاعى قصيده‏اى در مدح يمانيّه و ردّ آن گفت ، اوّلُهُ :
أفِيقى مِنْ مَلامِكِ يا ظَعِينا ^۱ . . الى آخره .

حكايت دوّم :مكالمه سيد حميرى با جعفر بن عفّان طائى

در كتاب مستطاب «امالى ابن الشّيخ» ^۲ طاب ثراهما محكىّ است از راوى ، و حاكى آن از دو
سيّد : سيّد اسماعيل حميرى ابن محمّد و جعفر بن عفّان طائى كه هر دو شاعر مخلص آل محمّد صلى‏الله‏عليه‏و‏آله بودند كه يكديگر را ملاقات كردند ، پس سيّد فرمود به جعفر بن عفّان : ويحك ! آيا براى آل محمّد صلى‏الله‏عليه‏و‏آله اين طور شعر مى‏گوئى ؟ ! آنگاه شعر جعفر را خواند :


ما بال بَيْتِكُمُ يُخَرَّبُ سَقْفُهُوَثِيابُكُمْ مِنْ اَرْذَلِ الاَْثوابِ
يعنى : چه شده است كه خانه‏هاى شما ـ اى آل رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ـ بايد خراب و بى‏سقف باشد و جامه‏هاى شما هم پست‏ترين جامه‏ها باشد ؟ !
جعفر بن عفّان عذر خواست از سيّد كه زياده بر اين مرا استعدادى نيست . گفت : اگر نمى‏توانى مدح كنى سكوت بهتر است ، آيا رواست آل محمّد صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را بدين گونه وصف نمايند ؟ ليكن من عذر مى‏خواهم از جانب تو كه طبع و منتهاى علم تو اين است ، اما من در مدح خودم عار اشعار تو را برمى‏دارم ، و اين ابيات را سيّد خواند :


اُقْسِمُ باللّه‏ِ وَآلائِهِوَالمَرْءُ عَمّا قالَ مَسؤُولُ
اِنَّ عَلىَّ بْنَ اَبى طالِبِعَلَى التُّقى وَالبِّر مَجْبُولُ
وَاِنَّهُ كانَ الإمامُ الّذىلَهُ عَلىَ الاُمَّةِ تَفْضيلُ
يَقُولُ بِالْحَقِّ وَيَعنى بِهِوَلا تُلَهِّيْهِ الاَباطيلُ
كانَ اِذِ الْحَرْبُ مرتها القنا^۳وَاَحْجَمَتْ عَنْها الْبَهاليلُ
يَمشى اِلىَ الْقَرْنِ وَفى كَفِّهِاَبْيَضُ ماضِى الحَدِّ مَصْقُولُ
مَشى الغَفَرْنانير اَشْبالِهِاَبْرَزَهُ لِلقُنَّصِ الفْيلُ
ذاكَ الّذى سَلَمَّ فى لَيْلَةٍعَلَيْهِ مِيكال وَجِبْريلُ
ميكال فى اَلْفٍ وَجَبرْيل فىاَلْفٍ وَيَتْلُوهُمْ اِسْرافيْلُ
لَيْلَةَ بَدْرٍ مَدَداً اَنْزَلُواكَاَنَّهُمْ طَيْراً اَبابيْلُ
فَسَلَّمُوا لَمّا اَتْوا حَذوَهُ وَذَاكَ اِعْظامٌ وَتَبجيلُ
پس سيّد فرمود : اى جعفر ! چنين مدح مى‏نمايند اهل بيت رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را ، اين شعر تو از
براى اهل خيانت و ضعف است .
پس جعفر برخاست و سر سيّد را بوسيد و گفت : اى ابا هاشم ! تو به منزله رأسى و ما به منزله ذَنَبْ .
و در احوال سيّد اسماعيل گفته‏اند : اَكْثَرُ الْنّاسِ شِعْراً ^۴ .
و اغلب اشعار سيّد در فضائل خانواده رسالت صلى‏الله‏عليه‏و‏آله بود و ابوالفرج اصفهانى در كتاب «اغنية الاغانى» اشعار سيّد را بسيار نقل كرده است .