165
روح و ريحان ج1

پس در اين دو فقره امام عليه‏السلام ، ابراهيم خليل اللّه‏ عليه‏السلام را با بُعدى كه هست پدر خوانده است .
و أيضاً مرويست : صفيّه بنت حىّ بن أخطب كه از ازواج حضرت رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله بود شكايت نمود خدمت آن جناب كه زنهاى تو مى‏گويند : اى يهوديّه ! و دختر يهودى و يهوديّه ! فرمودند : « در جواب ايشان بگو : پدر من هارون است و عمّ من موسى عليه‏السلامو شوهر من محمّد صلى‏الله‏عليه‏و‏آله » ۱ .
با آنكه آباء بسيار فاصله بود هارون عليه‏السلام را پدر خواندند و نسبت فرزندى كه موجب جزئيّت است به او دادند .
و حضرت رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله كراراً به حسنان عليهماالسلام فرمودند : « من پدر شما هستم » .
پس ذريّه نبويّه صلى‏الله‏عليه‏و‏آله هر قدر دور باشند فرزندان آن حضرت صلى‏الله‏عليه‏و‏آلهاند .
وحضرت باقر عليه‏السلام به حسن افطس فرمودند : « ولد رسول اللّه‏ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله » .
و عترت نيز به معنى ابعد اولاد آمده است ، و در « قاموس » مى‏گويد در معنى عترت : نَسْلُ الرَّجُلِ وَرَهْطُهُ وَعِتْرَتُهُ الأَدْنَوْن ۲ .
پس به بيانى ديگر : چنانكه عترت بمعنى اخصّ اقارب است به معنى اباعدُهُم آمده است ، پس اولى آن است ائمّه طاهرين عليهم‏السلام هم عترت باشند ، و سادات هم هر چند بعيد باشند عترت آن بزرگوارند به نحوى كه سابقاً اشاره شد .

در اينكه سادات تا روز قيامت اولاد پيغمبرند
و نسب ايشان قطع نمى‏شود

و علاوه از آنچه استشهاد نمودم بر تثبيت مقصود فرمايش شهيد ثانى در كتاب

1.تفسير مجمع البيان ۹/۲۲۷ ، أسباب النزول واحدى : ۲۶۴ ، زاد المسير ۷/۱۸۲ .

2.رجوع كنيد به : تاج العروس فى شرح القاموس ۳/۳۸۰ .


روح و ريحان ج1
164

است اين نسب را انقطاعى در روز قيامت نيست .
پس در اين باب دو مطلب منظور است :
يكى آنكه : سادات زمان ما و هر زمانى تا روز قيامت فرزندان پيغمبرند ، و از فرزندى آن جناب صلى‏الله‏عليه‏و‏آله هر قدر عاصى باشند خارج نمى‏شوند .
وديگرى : سلسله نسب آن جناب قطع نخواهد شد در روز رستاخيز .

اما فقره اولى :

به ادلّه واضحه و براهين لايحه مى‏گوئيم : هر سيّدى كه در هر زمانى باشد تا روز قيامت ، فرزند آن بزرگوار است از آنكه ولد جزء والد است ، و هر قدر اين جزء تنزل نمايد از جزئيّت بيرون نمى‏رود ، و در ذيل آيه كريمه كه در سوره زخرف است « وَجَعَلُوا لَهُ مِنْ عِبَادِهِ جُزْءاً »۱ على بن ابراهيم ۲ عليه الرحمة فرمود : مراد از جزء ولد است كه كفّار از براى خداى تعالى فرزند قرار دادند و سادات اجزاء رسول‏اند ، پس هر قدر فاصله باشد بين پدر و فرزند از آباء و اجداد همانا پدر پدر است و پسر پسر ، چنانكه در دعاء عرفه جناب امام حسين عليه‏السلام عرض مى‏كند : « يا إلهى وَإلهَ ابائى ابراهيمَ وَإسْماعيلَ وإسحقَ وَيَعْقُوبَ » .
و همچنين صدوق عليه الرحمة در « ثواب الاعمال » ۳ و شيخ در « متهجّد » ۴ و « اعلام الدين » و كفعمى در « جنّة الأمان » نقل فرموده‏اند : « اللَّهُمَّ اجْعَلْنى مِنْ أهْلِ الجَّنَّةِ الّتى حَشْوُها الْبَرَكَةُ وَعُمّارُهَا الْمَلائِكَةُ مَعَ نَبيِّنا مُحَمَّدٍ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله وَأبِينا إبراهيمُ عليه‏السلام »۵ .

1.زخرف : ۱۵ .

2.اين مطلب در تفسير على بن ابراهيم قمى ذيل آيه شريفه ۲/۲۸۳ وارد نيست .

3.ثواب الاعمال : ۳۸ ، نيز امالى شيخ صدوق : ۴۰۶ ح ۵۲۲ .

4.مصباح المتهجد : ۳۶۸ .

5.همچنين رجوع كنيد به : بحار الانوار ۸۷/۷۱ ح ۱۳ به نقل از متهجد و جمال الاسبوع ، المقنعة : ۱۶۲ .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 166626
صفحه از 433
پرینت  ارسال به