[ حكايت ]

محكى است : يكى از بزرگان يونان بر غلامى افتخار كرد ، غلام گفت : اگر مايه تفاخر جامه فاخر توست كه خود را زينت داده‏اى پس فخر در جامه است و اگر در مركوب و اثاث البيت است نيز از آنها فخر شايسته ، و اگر از فضل پدران و مادران است صاحب اين فضل هم ايشانند ، اگر هر يك حق خود را استرداد كند پس تو را چه شرف باشد ؟
و مى‏گويند : رَحْمُ الأعْداءِ أشَدُّ مِنْ جَفوَةِ الأحِبّاءِ ، يعنى : رحم كردن بر دشمنان شديدتر است از جفا كردن بر دوستان ؛ بلكه رحم بر دشمن عين جفاء بر دوست است .
و كدام دشمن بدتر از اين عجوزه فاجره دنياست كه مطلّقه ثلاثه حضرت شاه اولياء عليه‏السلاماست ، و براى فريفتن شما در كمين است ، و كين ديگر دارد ، و خود را به لباس دوستانه بر شما جلوه مى‏دهد ، چنانكه در ابيات مرحوم سيد دانستى .
و كدام دوست بهتر از جدّ والاتبار شما حيدر كرّار است كه فرموده است : « از اين دشمن خونخواره غرّاره غدّاره مكّاره حذر نمائيد و از زينتهاى آن فريفته نشويد كه من بر مكائد و مسائل وى بينا هستم » .

[ بيت ]

بارى چو فسانه مى‏شوى اى بخردافسانه نيك شو نه افسانه بد

نخواهد بود و نفس خود را قانع نمودم به همين زحمت و روزى كه مقدّر شده پس تو دانى و آنهائى كه به دام هلاك انداخته‏اى كه من از ملاقات خداى تعالى مى‏ترسم و از عذاب او
خوف مى‏كنم كه هميشه است و زوالى ندارد .

در پند و اندرز به عموم بندگان
و خصوص اين فرقه ذوى الشأن

هان هان ! براى اين شرمنده اين بيت هر يك از شما بخواند سزاوار است :


گفتا غلطى زما نشان نتوان داداز ما تو هر آنچه ديده‏اى پايه توست
همانا در جواب گويد : هر آنچه از موعظه و نصيحت است از قول و فعل پدر بزرگوار شما حضرت شاه ولايت عليه‏السلام است كه هميشه در عمر خويش بر كسوت فقر مباهى بود و بلايا و اذاياى وارده بر آن بزرگوار لا يتناهى كه كراراً فرمود : « إلىَّ وَكَمْ اُغضى الجُفُونَ عَلَى القَذى ، وَأسْحَبُ ذَيلى عَلى الأذى وَأقُولُ لَعَلَّ وَعَسى »^۱ .
پس بيايد روزى كه بگويند : « لا تأتُونى بِأنسابِكُمْ وَآتونى بِأعْمالِكُمْ »^۲ .
پس عمل و كردار اين است ، از اين نسبت مغرور نشويد و از سوء عاقبت بينديشيد كه گفته شده است :


إنْ افْتَخَرْتَ بِآباءٍ مَضَوا سَلَفاًقُلْنا صَدَقْتَ وَلكنْ بِئْسَما وَلَدُوا^۳
اگر اندك فضيلت در ذات شخص باشد اشرف است از فضيلت نسبت ، و اگر نه عقلاء تشنيع و فضلاء توبيخ نمايند .
و قال اميرالمؤمنين صلوات اللّه‏ عليه :
أنَا ابْنُ نَفْسى وَكُنْيَتى أدَبىمِنْ عَجَمٍ كُنْتُ أوْ مِنَ العَرَبِ
إنَّ الفَتى مَنْ يَقُولُ ها أنَا ذالَيْسَ الفَتى مَنْ يَقُولُ كانَ أبى^۴
خوب است جواب مسكتى بفرمايند چون روز قيامت شود پدران شما بگويند : از اين شرف نسب كه شماها افتخار داريد از آن ماست آن را به ما واگذاريد ، و آن شرافت را گرفتند ، ديگر چه داريد ؟