233
روح و ريحان ج1

در شرح حال جعفر بن حسن بن على بن ابى طالب (ع)

نام وى در كتاب «ارشاد» و امثال آن ديده نشده است امّا در كتاب «حبيب السّير» جعفر بن حسن عليه‏السلام را در تعداد اولاد آن جناب مى‏نويسد .
و در بعضى از كتب معتمده به جاى نام جعفر ، عقيل و حمزه مذكور است ، و شايد صحيح باشد ، ليكن در يكى از كتابهاى نسّابين نظر دارم كه جعفر را با حمزه و فاطمه از امّ كلثوم دختر فضل بن عباس بن عبدالمطلب كه در حباله حضرت امام حسن عليه‏السلام بود دانسته است .
على اىّ حال ، بنا به روايت شيخ مفيد عليه الرّحمة و جمعى از نسّابين و علماء اين فن ، قدر متيقّن از اولاد حضرت امام حسن عليه‏السلامپانزده تن است : سه نفر در وقعه طف شهيد شدند ، و از اين پنج تن كه به نحو ايجاز و اجمال اشاره نمودم خوانندگان ديگر اعقابى از براى ايشان ندانند جز حسن مثنى و زيد بن حسن عليه‏السلام چنانكه فرموده‏اند : «والمُعقّبون مِن اولادِهِ اِثنان : زيدُ بن الحَسَنُ والحَسَنُ بن الحَسَن عليهماالسلام»۱ .

1.مناقب ابن شهر آشوب ۴/۲۸ ، بحار الانوار ۴۴/۱۶۸ باب ۲۳ .


روح و ريحان ج1
232

و در كتاب «وسيلة المآل فى مناقب الآل» ديده‏ام : وكان لِحُسين ۱ الأثْرَم و عَمراً عقباً ايضاً وانقَرَضَ عَقبهُمُا ، يعنى : اين دو بزرگوار اولاد داشتند اما منقرض گرديدند ، و ديگر عقبى ندارند .
و «اثرم» ناميدند حسين را براى آنكه دندان جلو از دهان مباركش شكسته بود و هر كه چنين باشد به اين لقب خوانده مى‏شود ۲ .
و گويا « مُثرم » ۳ مبشّر ولادت حضرت شاه ولايت عليه‏السلام بدين مناسبت موسوم گرديد .

در شرح حال طلحة بن حسن بن على بن ابى طالب (ع)

ابوالحسن مدائنى گفته است : كانَ الحَسَنُ عليه‏السلام كَثير التزويج ، تزوّج امّ اسحاق بنت طَلْحَةَ بن عُبَيْدِاللّه‏ فَوَلدَتْ ابناً سمّاهُ طَلْحَة ۴ .
از اين بيان معلوم است مادر طلحة بن حسن ، ام اسحاق دختر طلحة بن عبيداللّه‏ است ، و فرزندش منحصر به همان طلحه بود .
و محمّد بن شهر آشوب در كتاب «مناقب» ۵ فرمود : ابوبكر و طلحه از يك مادرند و وى امّ اسحاق است .
و شيخ عليه الرّحمة فرمود : حسين اثرم با طلحه و دخترى فاطمه نام از يك مادرند .
و مرحوم مجلسى فرمود : وطلحة بن الحسن عليه‏السلام كانَ جَوَاداً ۶ .

1.در چاپ سنگى : الحسين .

2.جوهرى در صحاح اللغة ، ماده ( ثرم ) مى‏گويد : الثَرَم بالتحريك : سقوط الثنية ، تقول منه : ثرم الرجل بالكسر ، فهو أثرم . نيز رجوع كنيد به : العين ، خليل ۸/۲۲۴ .

3.ابن منظور در لسان العرب ۱۲/۷۶ ماده ( ثرم ) پس از توضيح معناى ثلاثى مجرد ، از ابو زيد نقل مى‏كند كه : أَثْرمت الرجل إثراماً حتى ثَرِمَ ، إذا كسرت بعض ثنيّته .

4.بحار الانوار ۴۴/۱۷۳ باب ۲۳ به نقل از ابو الحسن مدائنى .

5.مناقب ۴/۲۸ ، بحار الانوار ۴۴/۱۶۸ باب ۲۳ .

6.بحار الانوار ۴۴/۱۶۷ باب ۲۳ ، الارشاد ۲/۲۵ ، كشف الغمة ۱/۵۸۰ .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 166564
صفحه از 433
پرینت  ارسال به