329
روح و ريحان ج1

و عمل نادره زمان خودشان بودند :
اوّل : فرزند اكبر و نجل افخر ، محمد بن محمد است ، و او از فحول مجتهدين علماء شمرده مى‏شود ، و لقب او رضى الدين .
دوّم : على است ، و لقب او نجيب الدين است .
سوّم : حسن ، و لقب او جمال الدين است .
و اولاد آن مرحوم چهار تن بودند .
و از بنات مكرّمات علماء متأخّرين نيز مانند دختر مرحوم مجلسى بزرگ ملا محمد تقى بن مرحوم ملا مقصود على كه در حباله مرحوم آخوند ملا محمد صالح مازندرانى بود ، و والده ماجده مرحوم آقا هادى نيامد رحمة اللّه‏ عليها وعلى أبيها واَخيها وَبَعْلِها وَابْنِها وَزادَ اللّه‏ُ نُظَرَاءَها .
و از آنجائى كه حسن بن زيد جليل الشأن عالى المكان بود ، بناءً على ذلك هر آنچه از حالات حسنه‏اش و از مادر مكرّمه و خواهر محترمه‏اش مى‏دانستم زحمت دادم ، و سه فقره ديگر براى تكميل اطلاع خوانندگان از كتب انساب و احاديث معتبره زحمت مى‏دهد :

فقره أولى:در شرح حال ابن هَرمه شاعر
و منع حسن بن زيد او را از شرب خمر ۱

چون حسن بن زيد حاكم مدينه شد ابن هَرمه شاعر را نديم خود نمود و ابن هَرمه در خوردن شراب بسيار مولع و حريص بود .
و ابن هرمه همان است وقتى از منصور دوانيقى عبّاسى خواهش كرد بنويسد مكتوبى

1.در باره احوال ابن هرمه و قضاياى مربوطه‏اش رجوع كنيد به : الاغانى ۴/۳۷۵ ، خزانة الادب ۳/۲۵۹ ، المجدى : ۳۳۸ .


روح و ريحان ج1
328

معصومه عليهاالسلام كه مدفونه در بلده قم است ، و ما رعايا را نيز سزاوار است بر دختر شهيد سعيد اوّل ، ركن عميد ، ابو عبداللّه‏ محمد بن شيخ جمال الدين ابن مكّى ابن شيخ شمس الدّين عاملى جزينى مفاخرت نمائيم .

در شرح حال دختر مرحوم شيخ شهيد اوّل عليه الرّحمة و اخوان وى

در حين تحرير بنظر آوردم از حالت پسنديده آن مخدره مبروره خوب است اشاره‏اى شود از كتاب «امل الآمل فى احوال علماء جبل عامل» ۱ .
بدان دختر شهيد كنيه‏اش ام الحسن است موسوم به فاطمه مدعوّه به ستّ المشايخ ، يعنى : خانم مشايخ از اهل علم ، و در عداد اولاد مرحوم شهيد او را بدين گونه وصف كرده‏اند : «الانسانُ الخاصُّ وزُبدةُ الخواصِّ وزينةُ اهلِ الفضلِ والاخِلاصِ بِنْتُهُ الْمَسعُودةُ المُخدَّرةُ شَيْخَةُ الشّيعَةِ وعَيَبتُه ، العَلَمُ البَاذخُ فاطمةُ المَدعُوَّةُ بِستِّ المشايخِ ، وَهِىَ سَيّدَةُ رواةِ الاَخبارِ ، وَرَئِيسَةُ نَقَلَةِ الآثار ، عَنِ السّادةِ البَرَرَةِ الاَطْهارِ ، وكانت عالِمةً فاضِلةً فقيهةً عابدةً سَمِعَتْ مِن الْمَشايِخ واَخذَتْ عَنْ أبيها وَمِن السيّدِ ابن معيّة إجازةً ، وَهى الّتى كانَ ابُوها يَأمُرُ النِّساءَ بالاِقتداءِ بِها والرّجُوعِ اِلَيها فى مسائلِ الحَيْضِ وفُرُوضِ الصلاةِ» .
از اين بيانات ، نهايت جلالت شأن و مقامات وى از علم و عمل و زهد و اجتهاد و فقاهت واطّلاع به اصول فروض مسائل و بزرگوارى بر تمام راويان اخبار و رياست بر همه ناقلين آثار با اجازه‏اى كه مرحوم شهيد حميد سعيد به ايشان مرحمت فرمودند معلوم است .
علاوه از آنها اين لقب شريف ستّ المشايخ است ، و برادرانش نيز در فضل و علم

1.امل الآمل ۱/۱۹۳ شماره ۲۱۳ . عبارت وى چنين است : أم الحسن فاطمة المدعوة بست المشايخ بنت الشهيد محمد بن مكى العاملى الجزينى ، سپس از عبارت « كانت عالمة فاضلة » تا انتهاى مطلب متن را دارد .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 169560
صفحه از 433
پرینت  ارسال به