33
روح و ريحان ج1

داشتن اهل طهران اين روضه مباركه را ، كه تمامت آداب حضور بر ده قسم منقسم مى‏شود ، و در شرح اخلاص ايرانيان به قباب ائمه عليهم‏السلامو امامزاده‏ها ، و بيان سه حكايت :
اول : مرحوم حاجى ملا احمد نراقى در كتاب «خزائن» نقل كرده .
دويم : حكايت شريفه‏اى كه خود در سامراء از كرامات امامين عليهماالسلام شنيده‏ام .
سوم : حكايت آن مرد ناصبى كه جسارت كرد در روضه حضرت اميرمؤمنان عليه‏السلام كه در اين سنوات واقع شد ، وجناب حاجى ميرزا حسين نورى نقل كرده است ، با اشعار فصيحه از جنابان شيخ احمد و شيخ عبدالحسين ، در آداب بست نشستن به روضات ائمه عليهم‏السلامبه
طريق مفصّل ، و مذمّت خورندگان اموال مسلمانان ، و عقوبت بى‏احترامى به امامزاده‏ها ، و حرمتى كه سلطان عصر براى ايشان قرار داده است ، و حكايت حاكم نجف و كشيدن اصغر نام را در شب و خواب ديدن وى ، و حكايت مرحوم آخوند ملا كاظم و جنّت مكان آقاى بهبهانى ، و در اينكه حرمت اين حرمها لازم است ، و در آن چند مطلب است :
مطلب اول : تعميرٌ فيه تَنْوير ؛ در عمارت مساجد و روضات عاليه ، وهديه فرستادن و نذورات ، و عدم جواز خوردن موقوفه ، و آنچه در ضرايح مقدسه است .
مطلب دوّم : اشاراتٌ لِدَفْنِ الْأَمْوات ؛ و حسن مجاورت اموات به مقابر ائمه طاهرين و امامزادگان ، و استحباب زيارت ايشان ، و احترام داشتن از قبور مردگان ، و نصب الواح بر مزار هر يك ، و اخبار وارده در حرمت عموم موتى .
مطلب سوم : تأسِيسٌ لِأَهْلِ التَّدْريس ؛ در تحسين مدارس كه در اطراف قبور امامزادگان و اماكن شريفه ساخته مى‏شود ، و طبقات طالبين علوم ، و لزوم رسيدگى متولى آستان حضرت عبدالعظيم عليه‏السلام به حالات طلبه و مواظبتى كه در اين وقت مى‏شود ، و اهتمام محصّلين در تحصيل ، و حكايت مدرسه ساختن نظام الملك ، و شرح خواب ديدن مرحوم ميرزا محمد تقى نورى ، و چند دعاء براى دفع فقر و رفع جهل ، و صورت وقفنامه مدرسه امينيّه .

( 8 )

پند و اندرز

همچنين در پيمان نامه‏اى كه به عنوان وصيت نامه نگاشته است ، پنج بيت شعر آورده كه احتمال مى‏رود انشاء خودش باشد . بيت آغازين آن چنين است :


مر اين پند را زيور گوش داركه فرداى سختت بيايد بكار۱

ايده‏ها و نظرات :

در لابلاى مطالب كتاب جنة النعيم ، نظرات مختلفى از كجورى بچشم مى‏خورد كه جهت اطلاع خوانندگان گرامى ، بعضى از آنها در اين مقام درج مى‏گردد :
* بى‏اهميت دانستن آراء سخيفه فلاسفه ، مثلاً درباره انكار معاد جسمانى از طرف برخى از فلاسفه مى‏گويد :
جماعتى از فلاسفه منكر شده‏اند معاد جسمانى را و در معاد روحانى هم ايشان را اقوالى است سخيفه ، اين دفتر مقتضى شرح و بسط آن نيست بلكه خواندن و نوشتن آنها خروج از طريق مستوى و صراط مستقيم و موجب القاء شبهات در قلوب عوام و مستضعفين است ۲ .
بر بالاى منبر نبايد هر چيزى را گفت ، عقيده مؤلف آن است كه :
ناصحين و ذاكرين اين زمان كه در مجامع ناس بر منابر برمى‏آيند بايد نقل از كتاب خدا و سنت رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آلهو اقوال ائمه اطهار سلام اللّه‏ عليهم نمايند ۳ .
منبرى بايد در حيطه سواد خويش سخن گويد و در شرح و معانى اخبار و احاديث چنانچه خود صاحب نظر نيست به اهلش رجوع كند ، لذا مى‏گويد :

1.جنة النعيم : ۳۱۸ .

2.جنة النعيم : ۲۷۹ .

3.جنة النعيم : ۳۴۱ .


روح و ريحان ج1
32

تفصيلاً ، و تحقيق تازه در معنى حديث مشهور : «لوزرت عبدالعظيم كنت كمن زار الحسين عليه‏السلام» ، و بيان اختلاف مراتب زيارت زائرين و مزورين .
حديث دوّم : در اينكه حضرت رضا عليه‏السلام تنصيص به زيارت حضرت عبدالعظيم فرموده از كتاب شهيد ثانى طاب ثراه كه : «من زار قبره وجبت له على اللّه‏ الجنة» ، و معنى وجوب و ايجاب و استحقاق مستحقين .
اختصاصٌ لِأَهْلِ الإخلاص : در بيان امامزادگان و اشخاصى كه زيارت كردن آنها از امام عليه‏السلامروايت شده است ، مانند حمزه سيّدالشهداء ، و حضرت ابوالفضل العبّاس عليه‏السلام ، و حضرت
على اكبر عليه‏السلام ، و مسلم بن عقيل ، و شهداء كربلاء ، و عموم اموات ، و حضرت معصومه در قم ، و قاسم بن موسى بن جعفر عليهماالسلام و شرح حال قاسم ، و بنا بر مشهور على بن جعفر عليه‏السلام ، و شرح حال وى ، و حضرت عبدالعظيم عليه‏السلام ، و نيافتن زيارت نامه از براى عموم امامزادگان ، و مخصوصاً از جهت حضرت عبدالعظيم عليه‏السلام ، و دو زيارت نامه از جامع اين اوراق اجمالاً و تفصيلاً .

روح و ريحان پانزدهم

در آداب زوّار و خدّام قبور ائمه اطهار عليهم‏السلام .
تأديبٌ حَسَنٌ : در معنى ادب ظاهرى و باطنى و شرحى اوفى ، و در حرمت روضات طاهره ، و حضور مشاهد ادب واجب است ، و تعريض بر آنان كه ادب ندارند ، و آنان كه از طهران به زيارت آن جناب مشرف مى‏شوند به آداب مخصوصه مى‏بايد باشند ، و شرائطى را بايد ملاحظه كنند ، و بعضى از آداب كه مخصوص به اعتاب ائمه طاهرين عليهم‏السلام است ، از خواندن زيارت‏نامه مغلوط ، و بعضى از حركات غير مرضى ، و افعال خادمين حرم ، و احوال برخى از زائرين غير محترم ، و قبح حال بعضى از نسوان ، و خلط ايشان با مردان در راه زيارت مانند مجالس تعزيه دارى ، و تقسيم خادمان حضرت عبدالعظيم عليه‏السلام ، و استدعاى داعى جامع اوراق از شوابّ ايشان ، و آنچه از ايشان پسنديده است ، و مغتنم

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 170378
صفحه از 433
پرینت  ارسال به