381
روح و ريحان ج1

فقره ثالثه : اَلسَّلامُ عَلَيْكَ اَيُّها اَلشَّخصُ الشَّريفُ

در معنى «شخص» و «شريف» است

بدان كلمه « شخص » در نزد اهل لغت ، سواد انسان و غير او است كه از دور ديده مى‏شود ، و مورد استعمال آن غالباً در ذات انسان است ، و شاهد بر مقصود شعرى است كه در وصف زيد بن حسن ذكر شد :


فان يك زيد غالتِ الاَرْضُ شَخصَهُ۱. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
و مراد زائر در اين فقره ، شرافت شخصيّه و اصالت ذاتيه مزورش حضرت عبدالعظيم است .
و كلمه « الشريف » بيان مى‏كند و توصيف مى‏نمايد شخصيّت و عظمت شأن و مقام آن بزرگوار را ، و لفظ « شخص » به معنى رفعت هم آمده است و در اين مقام مناسب است .
و « شريف » از شَرَف محرّكه ۲ مشتق است و آن به معنى بلندى و رفعت است ، و جمع شريف ، شُرَفاء و اَشْراف است .
و معنى ديگر آن « مجد » است .
و فرق است بين شريف و حسيب شايد به مناسبتى در ذيل مطالب آتيه توضيح شود .
و شريف را شريف نامند براى رفعت و علوّ معنوى او است كه از علوّ مكانى تشبيه شده است .

1.مصرع اول از قصيده‏اى است كه قدامة بن موسى جمحى در رثاء زيد بن حسن عليه‏السلامسروده است . مصرع دوم آن چنين است : فقد بان معروف هناك وجود . رجوع شود به : ارشاد شيخ مفيد ۲/۲۲ ، بحار الانوار ۴۴/۱۶۴ . قبلاً نيز اين بيت گذشت .

2.محركه يعنى اينكه حركات آن فتحه است ، بنابر اين « شَرَف » خوانده مى‏شود . رجوع شود به : معجم مقاييس اللغة ابن فارس ۳/۲۶۳ .


روح و ريحان ج1
380

[گفتگوى شيعى و ناصبى]

و براى معذرت از اين جسارت آنچه در كتاب « صراط المستقيم » ۱ است مى‏نويسد :
يك مرد شيعه به مرد ناصبى گفت : اگر در اين زمان پيغمبر آخر الزمان صلى‏الله‏عليه‏و‏آلهمبعوث شود آيا بر كدام خانواده نزول اجلال مى‏فرمايد ، و محطّ رحل آن سيّد معظّم كجا است ؟ آن ناصبى گفت : البته بر اهل و اولادش نازل مى‏شود . آن مرد شيعه گفت : پس خوب است ما امّت مرحومه هم كافّةً به آستان ايشان التجاء بياوريم و پاى طاعت و خدمت از آن اعتاب عاليات نكشيم .
و شاعرى از بنى عبّاس ۲ گفت اين ابيات را :


و قالت قُريشٌ لنا مَفخَرٌرَفيعٌ عَلَى النّاسِ لا يُنكَرُ
فَقَد صَدقُوا فَلَهُمْ۳فَضلُهُمْ[ وَبَيْنَهُمُ رُتَبٌ تقصَرُ ]۴
فَأدْناهُما رَحِماً بالنَّبىإذا فَخَرُوا فَبِهِ۵المَفْخَرُ
بِنَا الفَخْرُ فِيكُمْ عَلَى غَيْرِكُمْفَأمّا عَلَيْنا فَلا تَفْخَرُوا
فَفَضْلُ النَّبِىِّ عَلَيْكُمْ لَنااَقَرُّوا بِه بَعْدَ اَن اَنْكَرُوا
. . الى آخره .

1.الصراط المستقيم ۱/۲۲۹ ، كتاب الاربعين ماحوزى : ۳۵۵ .

2.محقق كتاب المجدى فى انساب الطالبيين در صفحه ۳۹۲ تصريح كرده كه وى عباس بن حسن بن عبيداللّه‏ بوده است .

3.در چاپ سنگى : كلهم .

4.از مصدر اضافه شد .

5.در چاپ سنگى : فيه .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 167064
صفحه از 433
پرینت  ارسال به