393
روح و ريحان ج1

و جماعتى هم كرامات كثيره از اين روضه عاليه نقل نموده‏اند كه ظاهر شده است .
و مرحوم مجلسى فرمود : مذمّت هر يك از امامزادگان كه معلوم نشده مى‏توان او را زيارت نمود .
و داعى كراراً مشرّف شده‏ام ، امّا به قصد رأس شريف قاسم بن حسن عليه‏السلام يا قاسم ثانى نبوده است ، بلكه به قصد امامزاده بودن شرفياب شده‏ام ، و اين بزرگوار را بسيار با عظمت و جلالت شأن و مقام مى‏دانم ، و ظاهراً موسوم به قاسم بن حسن است كه به واسطه و فاصله چند نفر ديگر نسبت شريفش منتهى به امام عليه‏السلام مى‏شود ، اَللّه‏ُ يَعَلْم اِنّى لَمْ أَقُلْ زُوراً .
و اما فرزندان حضرت عبدالعظيم عليه‏السلام يكى قاسم و ديگرى موسوم به احمد است ، و علاوه از اين دو بزرگوار فرزندى نيافتم ، و منظور ندارم بر ايشان چه گذشت و كجا مدفون شدند .
على اىّ حال ، داعى از وقتى كه در مقام تحصيل علم به انساب ابناء ائمه طاهرين و اولاد مكرمين ايشان برآمدم و تصحيح حالاتشان را از مَهَره اين فن استدعا كردم براى ازدياد معرفت خود و تعريف خوانندگان و شنوندگان بوده است ، و مى‏دانم اين گونه امور به استحسانات و قياسات و قاعده ظاهره تمام نمى‏شود ، بايد از كتاب صحيحى دليل قاطعى آورد و الاّ سكوت اولى است .
و تأمل در اين مطالب هم باعث فساد مذهب و عقيده نمى‏شود ، و آنچه در اين ورقه عرض شده است از علماء نسّابه اين بلد جزاء و سزائى جز تصديق و تصويب نمى‏خواهد ، و هر آنكه از مأخذ صحيح علاوه از آنچه نوشته شده است اين بنده را اطّلاع دهد او را فيض عظيم است .
و اميدوارم از شرح مناقب و مفاخر اين فرقه هداة از عثرات وزلاّت و اهوال و افزاع قيامت مصون و محروس باشم ، و نعم ما قيل فى حقّهم :


شَرَفٌ تَتابَعَ كابراً عَن كابرٍكَالرُّمحِ أُنْبُوباً عَلى أُنْبُوبِ
وَتَلالأَ النُجومُ الزُّهر عَن اَسلافِه۱كَالغَيثِ شُؤْبُوبٌ عَلى شُؤبُوبِ۲

1.وزن بيت اشكال دارد .

2.اشعار از بحترى است و سيد مرتضى در امالى ۳/۲۹ سه بيت از آن نقل كرده كه بيتى از آن را مؤلف نقل كرده ، نيز بيت اول در الكنى والالقاب ۱/۱۳۵ و كشف الغمة ۳/۲۳۱ مندرج مى‏باشد ، ولى بيت دوم در اين منابع يافت نشد . شؤبوب : يك بار بارش را گويند و جمع آن «شَآبيب» است . ( مجمع البحرين ۲/۸۵ ) .


روح و ريحان ج1
392

امّا آورنده و ملحق كننده آن مختلف فيه است : مشهور آن است حضرت على بن الحسين عليه‏السلام آورد ، و شايد جهت آمدن به كربلا و تعجيل كردن در ادراك زيارت آن سيّد مظلومان در روز اربعين براى ملحق كردن آن سر مطهّر و دفن آن بوده است ، و گويا خبرى باشد : رؤوس طاهره ساير شهدا را هم به سبايا دادند ، و اكنون نظر ندارم .
خلاصه ، آوردن سر قاسم بن حسن عليه‏السلام را به رى نه در « بحارالانوار » است و نه در كتاب « لهوف » و نه در كتاب « ابى مخنف » و نه در « مثير ۱ الاحزان » ابن نما و نه در كتب متأخرين و نه متقدّمين ، و عجب است . و در صورت صحّت اين فقره ، چرا احدى از موثّقين علما [ ذكر ]نكرده‏اند و اگر خبر ضعيفى هم بود يا خبر مرسلى البته در كتب مسطوره اشاره مى‏شد . پس اين مزار ، مدفن رأس شريف قاسم بن حسن عليه‏السلامنيست .
اما در جواب از قول ثانى كه پسر قاسم بن حسن عليه‏السلام در اين بقعه مدفون است واضح البطلان است از آنكه موضوع منتفى است ، يعنى : در وقوع دامادى قاسم بن حسن عليه‏السلامو عروسى كردن و زفاف نمودن در روز عاشورا محل كلام است ، و از عبارت مرحوم سيّد نعمت اللّه‏ جزائرى دانسته شد سابقاً قاسم بن حسن عليه‏السلام خواستگار شد فاطمه بنت الحسين عليه‏السلام را و فرمود : وَقُتِلَ قَبلَ اَن يُنبى عَليها ، يعنى : پيش از آنكه زفاف شود به درجه شهادت فائز گرديد .
و اجماعى علماء نسّابه است غير از زيد و حسن مثنى هيچ يك از اولاد حضرت امام حسن عليه‏السلام عقبى نگذاردند .
پس چگونه مى‏شود اين وقعه را به نحوى كه مشهور است قبول نمود ؟ !
و اگر حديث معتبرى از كتاب معتمدى مى‏ديديم البته اطاعت مى‏نموديم ، ليكن نفى نمى‏كنيم امامزاده بودن اين مزور را ، پس به طريق قطع و يقين امامزاده است و زيارت كردن اين مزار هم موجب اجر و ثواب است ، و سالهاست اين بقعه شريفه برپا و مرتفع است

1.در متن : مشير .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 166534
صفحه از 433
پرینت  ارسال به