و مخفى نماناد از بعضى عبارات علماء اعلام معلوم مى‏شود : حضرت عبدالعظيم عليه‏السلامدو نفر از ائمه دين را بيشتر درك ننمود يعنى : خدمت ابا محمد امام حسن عسكرى عليه‏السلاممشرف نشد .
و از حديث اباحمّاد رازى هم ـ كه در روح و ريحان هشتم بيان مى‏شود ـ ظاهر است كه در زمان حضرت امام على النّقى عليه‏السلام در رى تشريف داشتند ، ليكن منافاتى ندارد بگوئيم : در زمان امامت حضرت هادى عليه‏السلام در سامره موفق به صحبت شريف ايشان بود ، و به زيارت حضورِ مهرْ ظهورِ حضرت عسكرى عليه‏السلام مشرف شده باشد ، و هر آنكه با اخلاص ادراك زمان و لقاء مهرآساىِ يك نفر از ائمه طاهرين عليه‏السلام نمايد چنان است تمام ايشان را زيارت كرده باشد ، و هر كس ايشان را زيارت كرد چنان است حضرت رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را زيارت كرده است .
و در حديث است كه : حضرت رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمودند : « هر آنكس مرا بعد از حيات من زيارت كند چنان است در حيات من مرا زيارت كرده » ^۱ .
پس معلوم است از اين حديث شريف ، زيارت حضرت رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله اجرى بزرگ دارد ، و زيارت ائمه اطهار عليهم‏السلام در حيات به مانند زيارت نبى اكرم است ، سيّما علاوه از زيارت و تشريف حضور ، تعليم احكام حلال و حرام بدان منضمّ باشد ، و بيايد اخبارى در اين خصوص در ابواب آتيه ان شاء اللّه‏ تعالى .

فاش كند در زمان تقيّه ، ما را از روى عمد كشته است نه از روى خطا .
و حضرت عبدالعظيم ، كاتم اسرار و ناشر اخبار آل رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله بود ، و از اين جهت مرضىّ و مطبوع و منظور نظرِ مهر انورِ ايشان گرديد ، و در مدينه مشرفه و در بغداد و در سرّمن رأى حضراً و سفراً به خدمات خاصّه حضرت جواد و حضرت هادى عليهماالسلاماشتغال داشت ، و ليلاً و نهاراً اكتساب مسائل دينيّه و احكام شرعيّه از ايشان مى‏نمود و مستفيض مى‏شد .
و چون آن جناب را ركن ركين اصحابِ اطيابِ حضرت هادى عليه‏السلام دانستند در مقام اذيّت وى برآمدند ، پس به امر امام عليه‏السلام ، ملازمت خدمت ايشان را بدل به هجرت كرده ، از خوف سلطان جائر كه معتزّ باللّه‏ بود ، به سوى رى توجّه فرمود ، و بر ايشان وارد آمد آنچه در اوراق آتيه مى‏نگارد و زحمت مى‏دهد .
و بنگر ثمره اطاعت امام عليه‏السلام اين آثار حقّه‏اى است كه از مزار كثير الانوارش ظاهر و هويداست ، و ثمرات آن يوماً فيوماً به اخيار و ابرار و مجاورين و زوّار مى‏رسد ، و روز و شبى نيست آن روضه معظمه از زائرين خالى باشد ، و ماه و سالى نيست از حدود ايران شدّ رحال براى زيارت مرقد شريفش در اوقات متبرّكه نشود .
خلاصه ، هر يك از اصحاب تابعين و ابناء ائمه طاهرين عليهم‏السلام خدمت ائمه اطهار بيشتر توفيق يافته شرفياب شد بر حسب امتداد زمان ، فيض و كسب كمالات او زيادتر شد ، مانند على بن جعفر عريضى كه از شرفيابى حضور پدر بزرگوارش خدمت حضرت موسى بن جعفر و حضرت رضا و حضرت جواد عليهم‏السلام مشرف گرديد ، و با كِبَر سن نعل حضرت جواد عليه‏السلام را برمى‏داشت و مى‏گذاشت .
و حكايت فصد كردن او مشهور است .
و حضرت عبدالعظيم عليه‏السلام هم ، مانند على بن جعفر عليه‏السلام به خدمتگزارى اين سه بزرگوار موفّق و مفتخر گرديد ، و به رضاء و ميل ايشان حركت مى‏فرمود ، و هر يك از ائمه را در مدح حضرت عبدالعظيم بيان مشروحى است .