و وى غير از ابان [ بن ] عثمان احمر بجلى است ، و كنيه او ابو عبداللّه است ، و اصل آن از كوفه است .
و از اصحاب حضرت صادق عليهالسلام ابان بن راشد ليثى است ، و ابان بن صدقه كوفى است ، و ابان بن عبد الرحمن بصرى است ، و ابان بن عبده صيرفى است ، و ابان بن عبدالملك ثقفى است ، و ابان بن ارقم اسدى است ، و ابان بن ارقم سنبسى كوفى است كه مكنّى به ابوالأرقم بود .
در احاديثى كه دلالت بر وثوق و اعتماد امام عليهالسلام به ابان بن تغلب دارد
و هيچ يك جلالت قدر ابان بن تغلب را نداشتند ۱ ، و بسيار جليل القدر و عظيم المنزله بود در نزد ائمه طاهرين [ عليهم السلام ] ، و خدمت ابا محمد على بن الحسين و خدمت حضرت باقر و حضرت صادق عليهمالسلام شرفياب مىشد و احاديث از ايشان روايت مىكرد ، و هر زمانى كه به مدينه مىآمد اهل مدينه توجّه به سوى او مىكردند و مسائل حلال و حرام از وى سؤال مىنمودند از آنكه حضرت باقر عليهالسلام فرمودند : « اجلس فى مَسجِدِ النّبىّ صلىاللهعليهوآلهوأفْتِ الناسَ فإنّى اُحِبُّ أن يُرى فى شيعَتى مِثلُكَ »۲ .
و علماء رجال ۳ فرمودهاند : كان فقيهاً ولُغَويّاً وقارياً ، و كتاب « غريب در تفسير قرآن»
1.درباره ابان بن تغلب رجوع كنيد به : رجال ابن داود : ۹ ش ۴ ، و صفحه ۳۸۹ ، رجال برقى : ۱۶ ، اختيار معرفة الرجال : ۳۳۰ ح ۶۰۱ به بعد ، خلاصة الاقوال : ۲۱ ش ۱ ، رجال النجاشى : ۱۰ ش ۷ .
2.رجال ابن داود : ۱۰ ش ۴ ، رجال علامه ( خلاصة الاقوال ) : ۲۱ ش ۱ ، رجال النجاشى : ۱۰ ش ۷ ، فهرست طوسى : ۱۷ ش ۵۱ .
3.رجال النجاشى : ۱۰ ش ۷ ، فهرست طوسى : ۱۷ ش ۵۱ ، عنوان كتابش را « تفسير غريب القرآن » ذكر كردهاند .
