مؤمنان عليه‏السلام ، و محاسن عمارات روضات مقدّسه و آثارى كه بر عمارات حضرت
شاهنشاهى مرتّب شد ، و خواب مرحوم شيخ عبدالحسين طهرانى .

پيشگفتار

الحمد للّه‏ رب العالمين ، و صلى اللّه‏ على أفضل المرسلين ، و آله الميامين الذين ثبتوا على دينه المبين .
آنچه خوانندگان عزيز در صفحات پيش‏رو مى‏خوانند ، مرورى است بر حالات زندگى و آثار و خدمات مؤلف گرانقدر اين اثر ، ملا محمد باقر كجورى مشهور به واعظ تهرانى ، با نگاهى گذرا به خصوصيات كتاب ارزشمندش «جنة النعيم » و تواريخ مربوط بدان ، مشتمل بر بخشهاى ذيل :
نخست : زندگانى كجورى و خاندان وى .
دوم : تأليفات .
سوم : معاصرين .
چهارم : خصوصيات « جنة النعيم » .
پنجم : مشخصات چاپ سنگى و چاپ كنونى .
با توجه به گستردگى اين كتاب ، سعى نگارنده بر معرفى جامع و كاملى از اين اثر و مؤلف آن بوده ؛ چرا كه اين معرفى ، زواياى تازه‏اى از زندگانى فردى و اجتماعى مؤلف را دربر داشته و اطلاعات مفيدى را درباره كتاب ارائه مى‏دهد ^۱ .
البته مناسب مى‏نمود درباره منابع و مصادر شرح حال حضرت عبدالعظيم عليه السلام نيز گفتارى كتابشناسانه صورت پذيرد ، ولى گمان نگارنده آن است كه يقيناً به مناسبت كنگره بزرگداشت وتجليل از مقام شامخ آن حضرت ، بحثهاى مفصل ومقالات وزين و گويايى در اين باره منتشر خواهد شد ؛ لذا از اين موضوع در مقام صرف نظر شد .

روح و ريحان چهارم

در شرح احوال اجداد حضرت عبدالعظيم ، وحُسن حال حسن امير فرزند زيد بن حسن جدّ دوّم حضرت عبدالعظيم ، و معروفيت و جلالت وى ، و پوشيدن مأمون لباس سبز ، و منع بنى عبّاس به واسطه زينت و شعار ، و شرح حال ستّ نفيسه كه در مصر مدفون است ، و حال مرحوم شهيد اول و عيال و دخترش ستّ المشايخ ، و جلالت مقام وى و اولاد ديگر وى ، و بيان سه فقره :
فقره اوّل : حال اين هر سه شاعر ، و حكومت حسن امير در حق او كه شرب خمر مى‏كرد .
فقره دوّم : در ابيات داود بن سلم در مدح حسن بن زيد و سليمان بن عباس .
فقره سوّم : در صدمات وارده بر بنى الحسن ، و روايت حضرت صادق عليه‏السلام ، و احضار ايشان در بغداد به امر منصور ، و فرمايشات آن جناب ، و تحسين مشتمل بر احوال امامزاده حسن است كه نزديك طهران مدفون است ، و رفع شبهات ، و نفى بعضى از اقوال سخيفه ، و عقيده مؤلف در حقّ امامزاده حسن ، و شرح عدد اولاد حسن امير كه بسيار با فايده است ، جدّ سوّم حضرت عبدالعظيم على شديد و شرح حال او ، و عدد اولاد وى ، و شرح حال على بن جعفر عريضى و بيان عريض ، و شرح حال پدر بزرگوار حضرت عبدالعظيم عبداللّه‏ قافه ، و القاب هر يك از امامزادگان كه بدانها مشهور شده‏اند ، و ختم به القاب شريفه ائمه طاهرين عليهم‏السلام ، و ابيات عربيّه ابوالبركات در مدح سادات .

روح و ريحان پنجم

در شرح كنيه و لقب و اسم مبارك حضرت عبدالعظيم ، و حسن كنيه و لقب و اسم نيك ،

محض با بنى الحسن از مدينه به بغداد ، و شرح تعليقه حضرت صادق عليه‏السلام براى عبداللّه‏ ،
و تسليه سادات ، و گفتار ابن حجر در حق عبداللّه‏ بن حسن ، و حال حسن افطس كه معروف به رمح آل ابى‏طالب است ، و شرح حال محمّد صاحب نفس زكيّه ، و ابراهيم برادرش قتيل باخمرى ، و شهادتشان به دست منصور ، و شرح حال يحيى صاحب ديلم فرزند عبداللّه‏ محض ، و قسم خوردن زُبيرى در محضر هارون الرشيد ، و هلاكت او ، و هلاكت مردى به قسم دادن حضرت صادق عليه‏السلام ، و مذمّت قسم خوردن زياد ، و شهادت ادريس بن عبداللّه‏ معروف صاحب المغرب به امر هارون الرشيد ، و شرح حال موسى بن عبداللّه‏ معروف به جون ، و مختصرى از حال حسين بن على شهيد فخ به امر هادى باللّه‏ .

روح و ريحان سوم

در شرح حال زيد بن حسن ابن على بن ابى‏طالب عليه‏السلام كه جدّ حضرت عبدالعظيم است ، و اخبارى كه در ارشاد شيخ مفيد ـ عليه الرّحمة ـ در مدح وى رسيده است ، و شواهد مبسوطه ديگر ، و شرح زيد بن على بن الحسين عليه‏السلام ، و خراب كردن خانه امير مؤمنان عليه‏السلامكه زيد در او ساكن بود ، و حديث شريف در جلالت قدر زيد بن على عليه‏السلام ، و آمدن زيد به شام و كوفه و شهادتش ، و خواب ديدن زيد حضرت رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را ، و مرثيه يحيى بن زيد و سيد اسماعيل حميرى ، و بيان سه مطلب :
مطلب اوّل : در بيان مراتب زيديه و فرق بين ناصبى و زيديّه .
مطلب دوّم : تكليف رعايا در حق سادات دعاة ، و حديث «روضه كافى» ، و نهى لعن كردن به جعفر كذّاب ، و حديث زارع و كوزه‏گر ، و ملاحظه اهمّ ، و تفسير آيه‏اى كه دلالت بر حُسن عاقبت سادات مى‏كند .
مطلب سوّم : در شرح زيد بن موسى بن جعفر عليهماالسلام ، و امامزاده زيد كه در طهران مدفون است ، و زيدهاى ديگر ، و مشرف شدن حضرت همايونى به مزار اين امامزاده جليل و عماراتى كه فرموده ، و پياده شدن سلطان مراد قيصر روم در روضه مباركه حضرت امير