203
روح و ريحان ج2

عترت و اهل بيت و ابناء معلوم مى شود آن بزرگوار عيال و اولاد داشت .
و ابن ادريس ۱ در باب زيارات از سرائر هفت شعر در مدح على اكبر نقل كرده و تمام آن شعرها نيز در « مقاتل الطالبيين » ۲ مسطور است ، از آن جمله :



لم تر عين نظرت مثلهمن محتف يمشى ولا ناعلِ
اعنى ابن ليلى ذا الندى و السدىاعنى ابن بنت الحسب الفاضلِ۳
لا يورث۴الدنيا على دينهولا يبيع الحق بالباطلِ
اما دختران آن بزرگوار : يكى فاطمه مزوّجه حسن مثنى است ، و ديگرى آمنه يا اميمه است كه معروفه به لقب سكينه است ، و مادرش رباب دختر امرء القيس است ، و اين ابيات را در روز عاشوراء جناب سيد الشهداء عليه السلام به وى فرمودند و خطاب كردند :



سيطول بعدى يا سكينة فاعلمىمِنْكِ البُكاءُ اذِ الحمامُ دَهانى
لا تُحرِقى قَلْبى بِدَمْعِكِ حَسْرَةًمادامَ مِنّى الرُّوح فى جُثمانى
فَإذا قُتِلْتُ فَانْتِ أولى بالَّذىتَاتينَهُ يا خَيْرَةَ النِّسوانِ۵
و حالت اين مخدّره در اين ورقه بلكه در اوراق ديگر نگنجد .
اما اشعارى كه در كتب مقاتل از آن جناب نقل شده است بسيار است ، چند بيتى از آنها را مى نويسد :
مرحوم سيد در « لهوف » ۶ فرموده : روزى كه آن بزرگوار وارد زمين كربلا شدند فرمودند :



يا دَهْرُ أُفٍّ لَكَ مِنْ خَليلٍكَمْ لَكَ بالاشراقِ والأصيلِ
مِن طالبٍ وصاحِبٍ قتيلٍوَالدّهرُ لا يَقْنَعُ بالبَديلِ
وُكُلُّ حَىٍّ سالكٌ سَبيلما اقربَ الوعد الى الرحيلِ
وَإنّما الأمرُ إلى الجليلِ ۷

1.السرائر ۱/۶۵۵ .

2.مقاتل الطالبيين : ۵۳ .

3.در چاپ سنگى : فاصل . متن مطابق نقل مقاتل است .

4.در مقاتل : لا يؤثر .

5.مناقب ابن شهر آشوب ۳/۲۵۷ ، مقتل ابو مخنف : ۱۹۴ .

6.لهوف : ۱۰۲ ( با ترجمه فارسى ) .

7.نيز بنگريد : جواهر المطالب ، ابن دمشقى ۲/۲۸۳ ، ينابيع المودة ۳/۶۳ .


روح و ريحان ج2
202

اما پسرهاى آن بزرگوار دو تن صغير بودند كه رحلت فرمودند : يكى جعفر بود ، چهار سال از سن وى گذشت و در مدينه اسير خاك شد ، و ديگرى عبداللّه رضيع است كه در درب خيام شهيد گرديد ، و مدفون گشت .
و دو تن كبير بودند : على بن الحسين عليهماالسلام سيد سجاد كه معروف به على اوسط بود ، و مادرش شاه زنان است كه در مدينه ايام نفاس وفات كرد .
و ديگرى ابو الحسن على اكبر مقتول است ، و مادرش ام ليلى بنت ابى مرة بن عروه [بن ]مسعود ثقفى است ۱ ، و وى دختر ميمونه و وى دختر ابو سفيان بن حرب است .
و به قول ابن ادريس ۲ طاب ثراه و جمعى از فحول علماء اين عقيده نقصى به دين ما وارد نمى آورد ، يعنى : از سن على اكبر مقتول در روز شهادتش بيست و پنج سال بلكه علاوه گذشته بود مانند زبير بكار در « انساب قريش » ، و ابو الفرج در « مقاتل الطالبيين » ، و صاحب كتاب « لباب اخبار الخلفاء » ، و عمرى ۳ نسابه در كتاب « مجدى » ۴ ، و صاحب كتاب « زواجر » ، و ابن قتيبه در « معارف » و ابن جرير طبرى ، و ابو حنيفه دينورى ، و ابن همام .
و على اكبر صاحب عيال و اولاد هم بوده چنانكه فقره زيارت در كتاب « مزار » ۵ و « تحفة الزائرين » دلالت دارد : « صلى اللّه عليك وعلى عترتك واهل بيتك وآبائك وابنائك وامّهاتك الاخيار الابرار الذين أذهب اللّه عنهم الرجس وطهرهم تطهيراً »۶ .
و اين زيارت را فرمودند براى على اكبر زائر بخواند نزديك قبر مطهّرش ، و از عبارت

1.مختار بن ابى عبيده را با ام ليلى قرابت است از جهت پدر ، و داعى را عقيده نيست على اكبر مقتول اكبر از حضرت سيد سجاد بوده است . ( حاشيه مؤلف رحمه الله ) .

2.السرائر ۱/۶۵۵ به نقل از مواردى كه مؤلف در عبارت پسين ، بر شمرده است .

3.در چاپ سنگى : عرى .

4.در چاپ سنگى : محمدى .

5.مزار شيخ مفيد : ۱۱۹ ، ومزار ابن المشهدى : ۳۸۸ .

6.نيز بنگريد : بحارالانوار ۹۷/۱۶۳ و۹۸/۱۵۹ ، كامل الزيارات : ۲۰۳ ـ ۲۰۴ .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج2
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 78181
صفحه از 447
پرینت  ارسال به