بنت يزدجرد بن شهريار بن كسرى است .
و اين بنده براى اطلاع بعضى عرض مى كند : عجب اختلافى در شهربانويه در سه كتاب معتبر است صدوق طاب ثراه در « عيون اخبار الرضا » نقل فرموده است : عامر بن عبداللّه در خلافت عثمان بن عفان بعد از فتح خراسان دو دختر از يزدجرد اسير كرده فرستاد به مدينه منوره يكى را حضرت امام حسن عليه السلام خواست و ديگرى به حباله حضرت امام حسين عليه السلامآمد و حضرت على بن الحسين عليهماالسلام از وى متولد گرديد و در ايام نفاس وفات كرد .
و شيخ مفيد طاب ثراه در كتاب « ارشاد » ^۱ نقل فرموده است كه : حضرت امير عليه السلامحارث بن جابر ^۲ را به يكى از حدود خراسان روانه كرد و دختران يزدجرد خدمت آن جناب فرستاد يكى را بحضرت امام حسين عليه السلام مرحمت فرمودند و ديگرى را به محمد بن أبى بكر دادند كه از وى قاسم متولد شد ، پس قاسم بن محمد با على بن الحسين عليهماالسلامپسر خاله اند .
و قطب راوند در كتاب « خرائج و جرائح » ^۳ نقل فرموده است از حضرت باقر عليه السلام : دختر يزدجرد را در زمان خلافت عمر بن الخطاب به مدينه آوردند وعذاراى و دختران مدينه به تماشاى وى مشرف شدند و از نور جمالش مجلس و مسجد روشن شد ، پس دختر يزدجرد به فارسى گفت : امروزان ^۴ .
عمر غضب كرد و گفت : اين علجه مرا دشنام مى دهد .
و معنى علج مطلق گفتار است يا كافرى از عجم كه ضخيم باشد ، و از اين جهت حمار وحشى ضخيم را علج گويند ^۵ ، پس عمر خواست او را بقتل رساند يا بفروشد حضرت

و لقب ديگر آن جناب ذوالثفنات است ، و در حديث است : « ان على بن الحسين عليهماالسلامبقيّةُ أبيه قد انخَرَمَ^۱أنفُهُ وَثَفنَتْ جَبهَتُهُ وَركَبتاهُ وَراحتاهُ اجتهاداً فى العبادة »^۲ .
وثَفَنات ـ بثاء مثلثه ونون مفتوحه ـ جمع ثفْنه است ـ به اسكان فاء ـ و آن پينه است بر سينه و زانوى شتر كه از مماس زمين پيدا مى شود ^۳ .
و در جبهه آن جناب مانند همان پينه ظاهر بود .
و در « نهج البلاغه » ^۴ است در حق حضرت امير عليه السلام : وكانت جبهته ثفنة بعير .
و از حديث سابق معلوم است پيشانى و دو كف دست و دو زانوى آن بزرگوار از كثرت عبادت چنين بوده است .
و از عمر شريفش پنجاه و هفت سال گذشت ، و سى و چهار سال بعد از پدر بزرگوارش زيست فرمود ، و روز شنبه هجدهم شهر محرم الحرام از دنيا رحلت فرمود ^۵ .
و در منظومه اى گفته شده است :



ومولدُ السجاد فى شعبانِثامن ثلثين لدى البيانِ
ميلاده مدينة الرسولرسول رب الملك الجليلِ
وفاته فى الخمس والتسعيناوفى البقيع قبره يقينا^۶
و در بقيع در جوار عمّ بزرگوارش مدفون گرديد و مادرش بطريق تحقيق شهربانويه