215
روح و ريحان ج2

در شرح حال حضرت باقر عليه السلام و حضورش به محضر يزيد و فرمايشات آن جناب عليه السلام

اما حضرت امام محمد باقر عليه السلام كه پنجم امام شيعيان است : كنيه اش أبا جعفر و اسم شريفش محمد و لقب اطهرش باقر است .
همانا اسم و لقبش از جانب جناب ختمى مآب صلى الله عليه و آله تعيين يافت كه حضرت رسول صلى الله عليه و آلهبه جابر بن عبداللّه انصارى فرمودند ۱ : « يا جابر انّك تلقى رجلا من ولدى يقال له محمد اسمه اسمى يهب اللّه له النور والحكمة فاذا رأيته فاقرء منى السلام »۲ .
و در روايت ديگر است : « ستُدرك وَلداً منّى اسمه اسمى [وشمائله شمائلى] يبقُر العلوم بقراً »۳ .
و معنى « بقر » شكافتن است ۴ .
و اسم مادرش فاطمه است معروفه به أمّ عبداللّه دختر حضرت امام حسن عليه السلام است .
پس آن بزرگوار علاوه بر آن كه علوى و فاطمى و حسينى است حسنى است أيضاً .
پنجاه و هفت سال از هجرت گذشته در روز سيم ماه صفر در مدينه طيّبه نبويه صلى الله عليه و آلهمتولد شد و پنجاه و هفت سال از عمر شريفش گذشت و هشام بن عبدالملك يا ابراهيم بن وليد آن جناب را زهر خورانيدند و در جوار عم بزرگوار و پدر والا تبارش مدفون گشت .

1.وفى الحديث : نهى عن التبقر فى الاهل والمال . قال الاصمعى : [أصل] التبقر التوسع والتفتّح ، ويتبقر فى العلم . ومنه سمّى أبوجعفر الباقر عليه السلام لأنه بقر العلم بقراً وشقّه وفتحه . ( حاشيه مؤلف رحمه الله ) . رجوع كنيد به: معانى الاخبار : ۲۸۰، بحار ۷۳/۳۴۴، صحاح اللغة ۲/۵۹۴ ماده (بقر).

2.روضة الواعظين : ۲۰۲ ، كافى ۱/۳۹۰ ح ۲ ، امالى صدوق : ۲۸۹ ح ۹ ، مناقب اميرالمؤمنين عليه السلام ، كوفى ۲/۲۷۵ ، ارشاد ۲/۱۵۸ .

3.كافى ۱/۴۶۹ ح ۲ ، شرح اصول كافى ملا محمد صالح ۷/۲۴۱ ، اختصاص شيخ مفيد : ۶۲ ، خرائج ۱/۲۷۹ ح ۱۲ .

4.صحاح اللغة ۲/۵۹۴ ماده ( بقر ) .


روح و ريحان ج2
214

سوم : ابو الحسين زيد شهيد حليف القرآن است ، كه احوالش گذشت .
چهارم : حسين ذوالدمعه است ، و نسل او از يحيى است و از وى قاسم است و بنو المكارم به اين سلسله منسوب اند .
پنجم : عمر اشرف است و او را برابر عمر اطرف فرزند اميرمؤمنان عليه السلام اشرف خواندند از آن كه عمر اطرف از فرزندان فاطمه زهرا عليهاالسلام نبود و عمر اشرف كريم الطرفين و شريف ۱ الجانبين است .
ششم : حسين اصغر است و وى كثير النسل بود و قاضى صابر ونكى مدفون در قريه ونك نزديك به طهران بواسطه ها از فرزندان اوست .
خوب است رفع زحمت نمايم از خوانندگان از آن كه مناقب آن جناب و مصائب وارده از خلفاء جائرين معاصرين وى از يزيد بن معاويه و مروان بن حكم و عبدالملك بن مروان ووليد عنيد لا تحصى است .
و نقش خاتم شريفش « خزى وشقى قاتِلُ الحسين عليه السلام »۲ .
و در حديث ديگر است : « وما توفيقى الاّ باللّه »۳ .
و از مواعظ شافيه مفيده آن بزرگوار است : « ايّاك والابتهاج بالذّنوب فانّ الابتهاج به أعظم من رُكوبه »۴ .
يعنى : از گناهى كه كرده اى مسرور نباش كه خوشحالى به گناه بدتر از گناه كردن است و گناه كار پشيمان اميد بخشش دارد .

1.كلمه در چاپ سنگى ناخواناست . آنچه استظهار كرديم ثبت شد .

2.كافى ۶/۴۷۳ ـ ۴۷۴ ح ۶ ، عيون اخبار الرضا عليه السلام ۱/۶۱ ح ۲۰۶ .

3.بحارالانوار ۴۶/۱۴ ح ۲۹ به نقل از فصول المهمه ابن صباغ : ۱۸۷ چاپ نجف .

4.بحارالانوار ۷۵/۱۵۹ ضمن ح ۱۸ ، نزهة الناظر و تنبيه الخاطر : ۹۲ ح ۱۷ .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج2
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 77905
صفحه از 447
پرینت  ارسال به