393
روح و ريحان ج2

بدان آنچه مخبر صادق با برهان ناطق خويش خبر داده است اعاده روح و حيات است در قبر بر آن جسد تا ترقوه و صدر ، و آمدن ملكين عظيمين است براى پرسش عقايد قلبيّه ، و بعضى از اعمال و اقوال بدنيّه كه خداوند احصاء كرده و در دواوين و دفاتر غيبيّه ثبت و ضبط شده ، و يكى از امور و اهوال عالم برزخ كه اعتقاد به آن لازم است همين است ، پس هر كس كه منتقل از نشأت دنيويّه به نشأت اخرويّه مى شود بايد بداند زمانى كه مقبور است حالات متعدّده و نشآت متبدّله تا روز حشر از مسائله و تنعيم و تعذيب و تضييق و تقبيح و ضمّه خواهد بود .
و مرحوم مجلسى طاب ثراه فرمود : مؤمن بايد ايمان به سؤال قبر بياورد مجملاً چنانكه در ادعيه مأثوره است ، ديگر اطّلاع به خصوصيات و كيفيّات آن لازم نيست و حق همين است و گرنه بسيار مشكل است از ظواهر اخبار عدول و تجاوز كردن ، و از براى بدن حسّى و جسد عنصرى تفصيل قائل شدن جز مهلكه و تحيّر براى متوغّل در اين امور چيزى حاصل نمى شود .
بلى ، جمعى مى گويند : نكير و منكر ، بشير و مبشر در عالم برزخ از جسدى كه الطف از اين جسد است ۱ ـ بعبارة اخرى : از جسد برزخى است ـ سؤال مى نمايند ، و آن جسد است كه برمى خيزد و مى شنود و مى گويد و روح تعلّق به وى مى گيرد و آن حيات ثانوى است كه به وى افاضه مى شود و اين جسدِ فضلىِ غذائى در قبر پوسيده و گسيخته مى شود و هر چه از انسان نشد مسؤول واقع نخواهد شد .

در تألّم روح در عالم برزخ كه به واسطه انس با بدن است

پس آنچه از اخبار مستفاده است از تألم روح در عالم برزخ به واسطه الفت و انس با بدن اصلى است كه آن بدن حقيقت اين بدن عرضى است .

1.برخى از اين اقوال و آراء در بحار الانوار ۶/۲۷۵ بيان شده است .


روح و ريحان ج2
392

و حضرت على بن الحسين عليه السلاممى فرمايد : « أَبْكِى لِظُلْمَةِ قَبْرِى، أَبْكِى لِضِيقِ لَحْدِى، أَبْكِى لِسُؤالِ مُنْكَرٍ وَنَكِيرٍ [إِيَّاىَ]، أَبْكِى لِخُرُوجِى عَنِ الْقَبْرِ عُرْياناً ذَلِيلاً خائِفاً حامِلاً ثِقْلِى عَلَى ظَهْرِى.. » الى آخر ما قال سلام اللّه عليه ۱ .
و در حديث مبسوط از جابر جعفى مرويست كه : حضرت باقر عليه السلام فرمودند كه: « ملكين بر كافر وارد مى شوند و هر دو سياهند و ازرق ، و زمين را با انياب خودشان مى شكافند ، و دو حدقه چشمشان مانند ديگ مس است ، و كلامشان چون رعد قاصف ، و چشمهايشان چون برق لامع . پس روح ميّت به حنجره اش مى آيد ، آن گاه از خدا و رسول صلى الله عليه و آله و امام و قرآن و قبله و در روايتى از اخوان هم سؤال مى نمايند ، چون نداند بر او عمودى زنند كه از صداى آن چرنده ها برمند و ماهى ها به گل پناه آورند و شماها نمى دانيد » .

در معنى «قبر» است

و خوب است الحال معنى « قبر » و « مقبره » را بدانى ، پس بدان :
مراد از قبر و مقبره محلّى است كه بدن انسان در آن مستور مى شود بعد از موت كقوله تعالى « ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ »۲ .
قال فى « المجمع » ۳ : أى جَعَله ذا قبرٍ يُوارى فيه .
و اين مكرمتى است كه خداوند به كافّه بنى نوع انسان فرموده است كه به عكس حيوانات بدنهاى ايشان در طىّ خاك مقبور و مستور مى نمايد .

1.مصباح المتهجد : ۵۹۱ ، الصحيفة السجادية ( ابطحى ) : ۲۲۶ ، اقبال الاعمال ۱/۱۶۸ . مضمون روايت نزديك است به آنچه در كافى ۳/۲۳۲ ح ۴۷۰۸ باب أنت الميت يمثل له ماله وولده وعمله قبل موته از اميرمؤمنان عليه السلام نقل كرده ، سپس روايتى از جابر از امام باقر عليه السلام نقل كرده كه مضمون متفاوتى دارد .

2.عبس : ۲۱ .

3.مجمع البحرين ۳/۴۴۷ .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج2
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 77892
صفحه از 447
پرینت  ارسال به