9
روح و ريحان ج2

معنى آيه كريمه « كُلُّ شَىْ ءٍ هَالِكٌ إِلاَّ وَجْهَهُ »۱ فرمودند : « خداوند متعال ـ جلّ مجدُه ـ اجلّ است از اينكه به وجه موصوف شود بلكه معناى وجه همان دينى است كه به توسّط حضرت ختمى مآب بر خلق عرض شد » .
پس مراد از وجه ، دين خداست كه فناء و هلاكتى از براى آن نيست ، و سالك بايد از اين طريق به سوى مقصود خود كه معبود اعظم است سلوك نمايد ، و آن بابى است كه از آن بر حق وارد مى شود و وجهى است كه به جهت او تقرّب به پروردگار خود مى جويد .
و آيه « هذِهِ سَبيلى فَاتَّبِعُوهُ وَلاَتَتَّبِعُوا السُّبُلَ »۲ همانا اين دين است ، « أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ »۳ نيز اشاره به همين است .
پس به كسى كه در اين طريق ـ كه اقوم سُبُل است و اقوى طرق ـ قدم نهاد و بالكليّه توجّه به سوى حق كرد به طريق تحقيق به كعبه مقصود مى رسد ، و اين بيان را برهان ديگر لازم است .
نعم ما قيل :



وَلَيْسَ يَصِحُّ فىِ الافهَامِ شَى ءٌاِذا احتاجَ النّهارُ اِلىَ الدّليلِ
پس عوام از اين امّت را لازم است معنى دين را بدانند و تميز بين عباداتى كه متداول بين ايشان است بدهند تا در مقام اخذ آن بصير و خبير بوده باشند ، و عبارات و اصطلاحات مشهوره معروفه كه در كتاب و سنّت است و در حين تحرير براى دفع شبهه به نظر مى رسد ، و توضيح مى نمايد از اين قرار است :
اوّل : دين .
دوّم : ملّت .
سوّم : مذهب .

1.قصص : ۸۸ .

2.انعام : ۱۵۳ .

3.يونس : ۱۰۵ .


روح و ريحان ج2
8

در اينكه وجه خدا دين اوست كه به توسط پيغمبر به خلق رسيد

اكنون قبل از شروع به مقصود زحمت مى دهم كه در كتاب « توحيد » ۱ صدوق عليه الرّحمة مذكور است كه : ابا حمزه از حضرت باقر عليه السلامروايت كرده است كه آن جناب در

1.توحيد : ۱۴۹ باب ۱۲ ح ۱ ، و نيز بنگريد به ح ۲ تا ۱۱ همين باب .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج2
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 78103
صفحه از 447
پرینت  ارسال به