بر كرانه هاي كتاب «الغدير في الكتاب والسّنة و الادب» - صفحه 280

هجرى قمرى به جستجوى راويان حديث غدير پرداخته، و سيصد وشصت دانشمند برجسته اهل سنّت را كه حديث غدير را در كتابهاى خود ثبت يا كتابى مستقل در اين باره تأليف كرده اند (اعم از ائمه حديث، تاريخ، تفسير و كلام) به ترتيبِ عصر و زمانِ هر يك و با ذكر تاريخ وفات آنان، نام مى برد.
صاحب «الغدير»، اين گروه را با نام «ابن دينار جمحى مكى» (م115هـ.ق) آغاز نموده، و به حافظ مجتهد «شهاب الدين ابوالفيض، احمد بن محمّد بن صديق» پايان داده است. شمارى از اين دسته عبارتند از:
1ـ ابوعبداللّه محمّد بن ادريس شافعى (م204هـ.ق)، امام شافعيه،
2ـ ابوعبداللّه احمد بن حنبل شيبانى (م241هـ.ق)، پيشواى حنبليان،
3ـ حافظ ابوعبداللّه محمّد بن اسماعيل بخارى(م256هـ.ق)، مؤلف «صحيح بخارى»،
4ـ حافظ ابوعبداللّه ابن ماجه(م271هـ.ق) صاحب «سنن ابن ماجه»،
5ـ ابومحمّد عبد اللّه بن مسلم بن قتيبه دينورى (م276هـ.ق). ۱
نكته جالب توجه آنكه، داستان غديرخم از جمله حقايق مسلّم و غير قابل ترديد است كه به حدّ اجماع امّت اسلامى، از تشيع و تسنن رسيده است، و بارها مورد احتجاج و سوگند قرار گرفته است. اين حقيقت موجب شده تا مخالفان غدير، در برابر سند حديث غدير سر تسليم فرود آورند و به ناچار به آن تن دهند و چون نتوانسته اند در سند آن خدشه اى وارد سازند، در دلالت آن به چون و چرا پرداخته اند؛ اما منطق نيرومند و بيان صريح، فصيح و قلم دقيقِ مؤلفِ آزموده و زبردست «الغدير»، باب هر گونه چون و چرا را بر روى آنان بسته و راهى جز تسليم در برابر مفاد حديث غدير، فرا روى آنان باقى نگذارده است.

كتابهاى تأليف شده درباره حديث غدير

مؤلف ارجمند، در ذيل عنوان فوق، از بيست و شش دانشمند فريقين نام برده است كه در فاصله قرن سوم تا قرن چهاردهم هجرى آثار مخصوصى درباره حديث غديرخم تأليف

1.همان، ج۱،ص ۱۰۲ـ۱۹۰

صفحه از 290