بر كرانه هاي كتاب «الغدير في الكتاب والسّنة و الادب» - صفحه 286

وى، آنگاه نظر «ابن حزم» را درباره قاتل على(ع) نقل مى كند كه مى گويد: «ابن ملجم، على(ع) را در حال تأويل و اجتهاد كشت و چنين قتلى قصاص ندارد، بلكه ابن ملجم يك ثواب نيز دارد، چون او اجتهاد كرد ولى به خطا رفت!» و سپس به نقد سخن ابن حزم مى پردازد، و براساس كتاب خدا و سنّت رسول(ص) او را در يك محكمه تاريخى، محاكمه مى كند. ۱
سخن «ابن حزم» به اينجا ختم نمى شود، بلكه او «ابوالغاديه» قاتل عمار ياسر را نيز مجتهد و مأجور مى داند، و معتقد است كه معاويه و عمرو عاص، نيز در جنگ با على بن ابى طالب(ع) به اجتهاد خود عمل نموده و مستوجب پاداشند! ۲

مفاد حديث غدير

بحث مهم ديگرى كه علامه امينى، تمام و كمال به آن مى پردازد، «دلالت و مفاد حديث غدير» است. ايشان، با يك بحث بسيار جالب علمى و ادبى، اثبات نموده اند كه لفظ «مولى» كه در حديث غدير آمده، به معناى «أولى بالشئ» برترى اميرالمؤمنين(ع) بر جميع مسلمين، حتى بر خلفاى سه گانه است؛ زيرا آنان كه در اجتماع عظيم روز غديرخم اين لفظ را از زبان رسول گرامى اسلام(ص) شنيدند، و يا كسانى كه بعدها اين خبر مهم به آنان رسيد، همه، همين معنا را از لفظ «مولى» درك كرده اند و پيوسته پس از آنها، در ميان رجال شعر و ادب، تا عصر حاضر جريان داشته است. و اين وحدت تشخيص، برهانى است قاطع بر مقصود ما. جالب اينكه، خود شيخين (ابوبكر و عمر) نيز همين معنا را از لفظ «مولى» فهميده بودند و چرا كه در غير اين صورت تهنيت گفتن و بيعت كردن آنان با آن حضرت(ع) معنا نداشت.
مؤلف هوشيار «الغدير» در بررسىِ معناى واژه «مولى»، نخست بيست و هفت مورد از معانى «مولى» را ذكر مى كند و سپس بيست قرينه غير قابل خدشه و تعيين كننده ارائه

1.همان، ج۱، ص۳۸۳

2.همان، ج۱، ص۳۸۹

صفحه از 290