327
دوستي در قرآن و حديث

۸۱۶.امام على عليه‏السلام : برادرى در راه خدا ، بر اساس نيكخواهى براى يكديگر در راه خدا ، بخشش به يكديگر در راه خدا ، كمك به يكديگر براى فرمانبرى از خدا ، بازداشتن يكديگر از نافرمانى خدا ، يارى رساندن به يكديگر در راه خدا و خالص كردن دوستى ، بنياد نهاده مى‏شود .

۸۱۷.امام على عليه‏السلام : هرگاه دوستت تو را به برادرى گرفت ، برايش [چون] بنده باش و وفادارىِ صادقانه و صفاى نيكو را نثارش كن .

۸۱۸.امام سجاد عليه‏السلام : امّا حقّ دوست آميزگار ، آن است كه او را فريفته‏اش نكنى ، به او نيرنگ نزنى ، او را تكذيب نكنى ، او را غافل نسازى ، او را نفريبى و همچون دشمن كه بر ضدّ رقيب خود مى‏كوشد ، بر ضدّش نكوشى و اگر به تو اعتماد كرد ، هرچه مى‏توانى برايش انجام دهى و بدانى كه فريفتن آن كه به شخص اعتماد كرده است ، [گناهش مانند ]ربا خوارى است .

۸۱۹.امام سجاد عليه‏السلام : امّا حقّ هم‏صحبت ، آن است كه هرچه مى‏توانى به او خوبى كنى ، وگرنه ، دست كم ، انصاف را مراعات كنى و همان‏گونه كه تو را گرامى مى‏دارد ، گرامى‏اش بدارى و آن گونه كه تو را حفظ مى‏كند ، حفظش كنى، و در هيچ كَرَمى بر تو پيش‏دستى نكند و اگر چنين كرد ، آن را جبران كنى و در برآوردن حقّ دوستى او كوتاهى نكنى . بر خود ، لازم بدانى كه نيكخواه و حامى و پشتيبان او در فرمانبرى پروردگارش باشى و او را در آنچه به نافرمانىِ پروردگارش نمى‏انجامد ، يارى دهى و براى او مايه رحمت باشى ، نه مايه رنج .

۸۲۰.الكافىـ به نقل از ابراهيم بن عمر يمانى، از امام صادق عليه‏السلامـ: «حقّ مسلمان بر مسلمان ، آن است كه خود ، سير نباشد و برادرش گرسنه ؛ خود ، سيراب نباشد و برادرش تشنه ، و خود ، پوشيده نباشد و برادرش برهنه . چه‏قدر حقّ مسلمان بر برادر مسلمانش بزرگ است!» .
نيز حضرت فرمود : «آنچه را براى خود دوست دارى ، براى برادرِ مسلمانت دوست بدار . هرگاه نيازمند شدى ، از او درخواست كن و اگر از تو چيزى درخواست كرد ، به او ببخش . در نيكى به او تأخير مكن و او نيز تأخير ميندازد . پشتيبان او باش كه او پشتيبان توست . هرگاه غايب گشت ، او را در غيابش حفظ كن و هرگاه حضور يافت ، به ديدارش شتاب . بزرگش شمار و گرامى‏اش دار كه او از توست و تو از اويى . اگر تو را توبيخ كرد ، تا از او عذرِ تقصير نخواسته‏اى ، از او جدا نشو . اگر خيرى به او رسيد ، خدا را سپاسْ گوى و اگر مبتلا شد ، حمايتش كن و اگر برايش دامى چيده شد ، او را يارى ده» .


دوستي در قرآن و حديث
326

۸۱۶.الإمام عليّ عليه‏السلام : تُبتَنَى الاُخُوَّةُ فِي اللّه‏ِ عَلَى التَّناصُحِ فِي اللّه‏ِ ، وَالتَّباذُلِ فِي اللّه‏ِ ، وَالتَّعاوُنِ عَلى طاعَةِ اللّه‏ِ ، وَالتَّناهي عَن مَعاصِي اللّه‏ِ ، وَالتَّناصُرِ فِياللّه‏ِ ، وإخلاصِ المَحَبَّةِ . ۱

۸۱۷.عنه عليه‏السلام : إذَا اتَّخَذَكَ وَلِيُّكَ أخا فَكُن لَهُ عَبدا ، وَامنَحهُ صِدقَ الوَفاءِ ، وحُسنَ الصَّفاءِ . ۲

۸۱۸.الإمام زين العابدين عليه‏السلام : أمّا حَقُّ الخَليطِ فَأَن لا تَغُرَّهُ ، ولا تَغُشَّهُ ، ولا تُكَذِّبَهُ ، ولا تُغَفِّلَهُ ، ولا تَخدَعَهُ ، ولا تَعمَلَ فِي انتِقاضِهِ عَمَلَ العَدُوِّ الَّذي لا يَبقى عَلى صاحِبِهِ ، وإنِ اطمَأَنَّ إلَيكَ استَقصَيتَ لَهُ عَلى نَفسِكَ ، وعَلِمتَ أنَّ غَبنَ المُستَرسِلِ رِبا . ۳

۸۱۹.عنه عليه‏السلام : أمّا حَقُّ الصّاحِبِ فَأَن تَصحَبَهُ بِالفَضلِ ما وَجَدتَ إلَيهِ سَبيلاً ، وإلاّ فَلا أقَلَّ مِنَ الإِنصافِ . وأن تُكرِمَهُ كَما يُكرِمُكَ ، وتَحفَظَهُ كَما يَحفَظُكَ . ولا يَسبِقَكَ فيما بَينَكَ وبَينَهُ إلى مَكرُمَةٍ ، فَإِن سَبَقَكَ كافَأتَهُ . ولا تُقَصِّرَ بِهِ عَمّا يَستَحِقُّ مِنَ المَوَدَّةِ . تُلزِمُ نَفسَكَ نَصيحَتَهُ ، وحِياطَتَهُ ، ومُعاضَدَتَهُ عَلى طاعَةِ رَبِّهِ ، ومَعونَتِهِ عَلى نَفسِهِ فيما لا يَهُمُّ بِهِ مِن مَعصِيَةِ رَبِّهِ . ثُمَّ تَكونُ (عَلَيهِ) رَحمَةً ، ولا تَكونُ عَلَيهِ عَذابا . ۴

۸۲۰.الإمام الصادق عليه‏السلام : حَقُّ المُسلِمِ عَلَى المُسلِمِ أن لا يَشبَعَ ويَجوعُ أخوهُ ، ولا يَروى ويَعطَشُ أخوهُ ، ولا يَكتَسِيَ ويَعرى أخوهُ . فَما أعظَمَ حَقَّ المُسلِمَ عَلى أخيهِ المُسلِمِ ! أحِبَّ لِأَخيكَ المُسلِمِ ما تُحِبُّ لِنَفسِكَ . وإذَا احتَجتَ فَسَلهُ ، وإن سَأَلَكَ فَأَعطِهِ ، لا تُملِهِ خَيرا ولا يُملِهِ لَكَ . كُن لَهُ ظَهرا ؛ فَإِنَّهُ لَكَ ظَهرٌ . إذا غابَ فَاحفَظهُ في غَيبَتِهِ ، وإذا شَهِدَ فَزُرهُ وأجِلَّهُ وأكرِمهُ ؛ فَإِنَّهُ مِنكَ وأنتَ مِنهُ . فَإِن كانَ عَلَيكَ عاتِبا فَلا تُفارِقهُ حَتّى تَسأَلَ سَميحَتَهُ . وإن أصابَهُ خَيرٌ فَاحمَدِ اللّه‏َ ، وإنِ ابتُلِيَ فَاعضُدهُ ، وإن تُمُحِّلَ لَهُ فَأَعِنهُ . ۵

1.غرر الحكم : ۴۵۳۲ .

2.غرر الحكم : ۴۱۴۱ .

3.تحف العقول : ۲۶۸ / ۳۶ ، كتاب من لا يحضره الفقيه : ۲ / ۶۲۴ / ۳۲۱۴ عن ثابت بن دينار ، الخصال : ۵۶۹ / ۱ عن أبي حمزة الثمالي وفيهما «وتتّقي اللّه‏ تبارك وتعالى في أمره» .

4.تحف العقول : ۲۶۶ / ۳۲ ، كتاب من لا يحضره الفقيه : ۲ / ۶۲۳ / ۳۲۱۴ عن ثابت بن دينار ، الخصال : ۵۶۹ / ۱ عن أبي حمزة الثمالي وكلاهما نحوه .

5.الكافي : ۲/۱۷۰ / ۵ ، المؤمن : ۴۲ / ۹۵ ، الأمالي للصدوق : ۴۰۱ / ۵۱۹ عن عبداللّه‏ بن مسكان عن الإمام الباقر عليه‏السلام، الاختصاص : ۲۷ ، مشكاة الأنوار : ۱۰۴ كلّها نحوه ، بحار الأنوار : ۷۴ / ۲۴۳/۴۳.

  • نام منبع :
    دوستي در قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    تقديري، محمد؛ اسلامي، سيد حسن
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    سوّم
تعداد بازدید : 245346
صفحه از 784
پرینت  ارسال به