ديدگاه های حديثی ملاصدرا در «شرح اصول الكافي» - صفحه 18

با سنّت, به اعتقاد همه مسلمانان, دومين ركن تشريع و قانونگذارى در اسلام, پس از قرآن كريم است و آن جا كه حكمى در قرآن به صورت مجمل آمده باشد, شرح و تفصيل آن را مى توان و بايد در سنّت, جست و جو كرد. قرآن, خود, بارها به حجّيت سنّت و ارزش و اعتبار آن در معارف دين, تأكيد فرموده است, به گونه اى كه جاى هيچ گونه ترديد يا ابهامى را در اين زمينه باقى نگذاشته است; علاوه بر اين كه به دلايل عقلى نيز مى توان اين حقيقت را به اثبات رساند.
ملاصدرا نيز همانند بسيارى از دانشمندان مسلمان, در همه موارد, قرآن را اصل و سرچشمه تمامى علوم و معارف مى داند و پس از آن, به حديث به عنوان ركن دوم مى نگرد. شايد بر مبناى همين اصل اصيل و استوار باشد كه به تعبير يكى از محقّقان: «صدر المتألهين, غالباً در هر رأيى از آراى خود, در موضوعات فلسفى, به ادلّه سمعى از كتاب و سنّتْ استشهاد مى كند, به قسمى كه كتاب هاى فلسفى از مثل آن است كه در تفسير مطالب دينى نوشته شده است». ۱
او خود در اين باره مى نويسد:
قرآن, كتابى است كه از جانب خداوند بر رسولش فرود آمده و مشتمل بر تمامى اصول و معارف و علوم حقايق است. تمامى احكام كلّى و جزئى, اصل و مبدأ, و غايت و منتهايش در آن ثبت است و در آن, علوم پيشينيان و پسينيانْ موجود است. ۲
و در جايى ديگر آورده است:
قرآنِ عظيم, اصل تمام عوالم اصولى و فروعى است ۳ … هيچ چيزى نيست, جز آن كه در كتاب (قرآن) آمده است, يا به نفْس آن چيز, و يا به مقوّمات و اسباب و مبادى و غايات آن چيز. ۴

1.فلاسفه شيعه, ص ۴۸۳.

2.ترجمه شرح اصول كافى, ج۲, ص ۳۲۰.

3.همان, ج۲, ص ۳۶۱.

4.همان, ج۲, ص۳۳۷.

صفحه از 37