از پاره اى روايات, نظير «لو علم أبوذر مافى قلب سلمان لقتله» يا «لكفره», به خوبى برمى آيد. ۱
سيد على خان مدنى شيرازى, صاحب الدرجات الرفيعة, در اين باره مى نويسد:
اگرچه همه اصحاب در شرافت صحابى پيامبر بودنْ شريك اند; ولى از نظر سطح درك و فهم, سابقه در اسلام, درجه ايمان, تقدّم در هجرت, ملازمت كم يا زياد با رسول اللّه, شركت در جهاد, مقدار نقل روايت از حضرت, ميزان درك محضر شريف ايشان, و ملاقات و ديدار با پيامبر(ص) , داراى مراتب و درجات مختلف اند. ۲
و ملاصدرا نيز در شرح سخن على(ع) در تقسيم چهارگانه راويان حديث, ۳ ذيل عبارت حضرت كه فرمود: «ياران رسول خدا(ص) كه چيزى از او مى پرسيدند, همگى آن را نمى فهميدند, و بعضى از آنان از پيامبر(ص) مى پرسيدند, ولى فهم جويى نمى كردند, ۴ به اشاره, بر اين نكته تأكيد مى ورزد كه اختلاف سطح فكر و فهم صحابه, خود يكى از علل و عواملى است كه گاهى سبب بروز مشكلات و موجب اشتباهات راويان شده است. ۵ وى در جايى ديگر با صراحت بيشترى در اين باره به اظهار نظر پرداخته, چنين مى گويد:
1.اصول كافى, تصحيح و ترجمه: مصطفوى, ج۲, ص ۲۵۳; شرح اصول الكافى, ملاّصالح, ج۷, ص ۲; الأمالى, السيد المرتضى, ج۲, ص ۳۹۶ ـ ۳۹۷. وى بحث مفصّل و توجيه لطيفى در شرح اين حديث آورده است. نيز , ر.ك: الوافى, ج۲, ص ۱۴۸; مرآةالعقول, ج۴, ص ۳۱۵; سفينةالبحار, ماده «سلم» به نقل از : آشنايى با علوم اسلام, ص ۲۰۵ .
2.الدرجات الرفيعة, ص۱۰۱ .
3.نهج البلاغة, تصحيح: صبحى الصالح, ص۳۲۶; اصول كافى, تصحيح و ترجمه: كمره اى, ج۱, ص۱۸۴ ـ ۱۸۸; بحارالأنوار, ج۲, ص۲۲۹ ـ ۲۳۰; الوافى, ج۱, ص۶۳; جامع المقال, ص۲۹; وصول الأخيار, ص۱۶۶; مرآة العقول, ج۱, ص۲۱ ـ ۲۱۵; قواعد التحديث, ص۱۶۸ ـ ۱۶۹
4.شرح أصول الكافى, ج۲, ص۳۴۰ .
5.همان, ج۲, ص۳۴۸ .
