۲۲ ـ گذشت

۱

۰.امام على عليه‌السلام:
اَلْعَفْوُ تاجُ الْمَكارِمِ؛^۱

۰.گذشت، اُوج بزرگواريهاست.

۲

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
إِذا اوقِفَ الْعِبادُ نادى مُنادٍ: لِيَقُمْ مَنْ أَجْرُهُ عَلَى اللّه‌ِ وَلْيَدْخُلِ الْجَنَّةَ قيلَ: مَنْ ذَاالَّذى أَجْرُهُ عَلَى اللّه‌ِ؟ قالَ: الْعافُونَ عَنِ النّاسِ؛^۲

۰.هنگامى كه بندگان در پيشگاه خدا مى‌ايستند، آواز دهنده‌اى ندا دهد: آن كس كه مزدش با خداست برخيزد و به بهشت رود. گفته مى‌شود: چه كسى مزدش با خداست؟ مى‌گويد: گذشت كنندگان از مردم.

۳

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
مَنْ كَثُرَ عَفْوُهُ مُدَّ فى عُمُرِهِ؛^۳

۰.هر كس پر گذشت باشد، عمرش طولانى شود.

۴

۰.امام رضا عليه‌السلام:
مَا الْتَقَتْ فِئَتانِ قَطُّ إِلاّ نُصِرَ أَعْظَمُهُما عَفْوا؛^۴

۰.هرگز دو گروه با هم روياروى نشدند، مگر اين كه با گذشت ترين آنها پيروز شد.

۵

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
مَنْ عَفا عَنْ مَظْلَمَةٍ أَبْدَ لَهُ اللّه‌ُ بِها عِزّا فِى الدُّنْيا وَالآْخِرَةِ؛^۵

۰.هر كس از ظلمى كه در حق او شده گذشت كند، خداوند به جاى آن در دنيا و آخرت به او عزّت مى‌بخشد.

۶

۰.امام حسين عليه‌السلام:
إِنَّ أَعْفَى النّاسِ مَنْ عَفا عِنْدَ قُدْرَتِهِ؛^۶

۰.با گذشت‌ترين مردم، كسى است كه در زمان قدرت داشتن، گذشت كند.

۷

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
تَعافَوْا تَسْقُطِ الضَّغائِنُ بَيْنَكُمْ؛^۷

۰.از يكديگر گذشت كنيد، تا كينه‌هاى ميان شما از بين برود.

۸

۰.امام رضا عليه‌السلام:
فى قَوْلِهِ تَعالى: (فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَميلَ) ـ: عَفْوٌ مِنْ غَيْرِ عُقوبَةٍ وَلا تَعْنيفٍ وَلا عَتْبٍ؛^۸

۰.درباره آيه «پس گذشت كن گذشتى زيبا...» فرمودند: مقصود، گذشت بدون مجازات و تندى و سرزنش است.

۹

۰.امام على عليه‌السلام:
شَرُّ النّاسِ مَنْ لايَعْفو عَنِ الزَّلَّةِ وَلايَسْتُرُالْعَوْرَةَ؛^۹

۰.بدترين مردم كسى است كه خطاى ديگران را نبخشد و عيب را نپوشاند.

۱۰

۰.امام على عليه‌السلام:
جازِ بِالْحَسَنَةِ وَتَجاوَزْعَنِ السَّيِّئَةِ ما لَمْ يَكُنْ ثَلَما فِى الدّينِ أَوْ وَهْنا فى سُلْطانِ الإِْسْلامِ؛^۱۰

۰.(بدى يا خوبى را) به نيكى پاداش ده و از بدى درگذر، به شرط آن كه به دين لطمه‌اى نزند يا در قدرت اسلام ضعفى پديد نياورد.