34 ـ مردانگى

1

۰.امام على عليه‌السلام:
اَلْمُروءَةَ اسْمٌ جامِعٌ لِسائِرِ الْفَضائِلِ وَالْمَحاسِنِ؛^۱

۰.مردانگى، نامى است كه همه بزرگواريها و خوبيها را در بر مى‏گيرد.

2

۰.امام على عليه‌السلام:
مَرَّ عَلى قومٍ يَتَحَدَّثونَ ـ فيمَ أَنْتُمْ؟ فَقالوا: نَتَذاكَرُ الْمُروءَةَ، فَقالَ: أَوَ ماكَفاكُمُ اللّه‏ُ فى كتابِهِ إِذْ يَقولُ: (إنَّ اللّه‏َ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإِْحْسانِ) فَالْعَدْلُ الإِْنْصافُ وَالإِْحْسانُ التَّفَضُّلُ، فَما بَعْدَ هذا؟!؛^۲

۰.امام على عليه‌السلام بر گروهى عبور كردند كه در حال گفتگو بودند. فرمودند درباره چه سخن مى‏گوييد؟ عرض كردند: درباره مردانگى گفتگو مى‏كنيم. فرمودند: آيا خداوند در كتاب خود پاسخ شما را نداده است، آنجا كه مى‏فرمايد: «همانا خداوند به عدل و احسان فرمان مى‏دهد؟» عدل، انصاف است و احسان، نيكى و بخشش. غير از اينها چيز ديگرى هم هست؟

3

۰.امام على عليه‌السلام:
اَلْمُروءَةُ اجْتِنابُ الرَّجُلِ ما يَشينُهُ وَاكْتِسابُهُ ما يُزَيِّنُهُ؛^۳

۰.مردانگى، دورى كردن انسان است از آنچه مايه ننگ اوست و به دست آوردن آنچه كه باعث آراستگى اوست.

4

۰.امام على عليه‌السلام:
جِماعُ الْمُروءَةِ أَنْ لا تَعْمَلَ فِى السِّرِّ ما تَسْتَحْيى مِنْهُ فِى الْعَلانيَةِ؛^۴

۰.اساس مردانگى، اين است كه در پنهان، كارى را نكنى كه در آشكار از انجام آن شرم داشته باشى.

5

۰.امام على عليه‌السلام:
يُسْتَدَلُّ عَلى مُروءَةِ الرَّجُلِ بِبَثِّ الْمَعْرُوفِ وَبَذْلِ الإِْحْسانِ وَتَرْكِ الاِمْتِنانِ؛^۵

۰.نشانه مردانگى انسان، به همه نيكى كردن و احسان نمودن و منت نگذاشتن است.

6

۰.امام على عليه‌السلام:
اَصْلُ الْمُروءَةِ الْحَياءُ وَ ثَمَرَتُهَا الْعِفَّةُ؛^۶

۰.ريشه مردانگى حيا و ميوه‏اش پاكدامنى است.

7

۰.امام على عليه‌السلام:
مِنْ تَمامِ الْمُروءَةِ أنْ تَنْسَى الْحَقَّ لَكَ وَتَذْكُرَ الْحَقَّ عَلَيْكَ؛^۷

۰.از كمال مردانگى است كه حقّى را كه بر گردن ديگران دارى، فراموش كنى و حقّى را كه ديگران بر گردن تو دارند، به ياد داشته باشى.

8

۰.امام على عليه‌السلام:
بِالصِّدْقِ وَالْوَفاءِ تَكْمُلُ الْمُروءَةُ لأَِهْلِها؛^۸

۰.با صداقت و وفادارى، مردانگى به كمال مى‏رسد.

9

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
اَلْمُروءَةُ إِصْلاحُ الْمالِ؛^۹

۰.مردانگى، اصلاح ثروت است.

10

۰.امام على عليه‌السلام:
أَقيلوا ذَوِى الْمُروءآتِ عَثَراتِهِمْ، فَما يَعْتِرُ مِنْهُمْ عاثِرٌ إِلاّ وَيَدُ اللّه‏ِ بِيَدِهِ يَرْفَعُهُ؛^۱۰

۰.از لغزش جوانمردان در گذريد، زيرا كه هيچ يك از آنان نلغزد، مگر اين كه دست خداوند دستش را بگيرد و او را بلند كند.