37 ـ قناعت

1

۰.امام على عليه‌السلام:
أَنْعَمُ النّاسِ عَيْشا مَنْ مَنَحَهُ اللّه‏ُ سُبْحانَهُ الْقَناعَةَ وَأَصْلَحَ لَهُ زَوْجَهُ؛^۱

۰.خوش‏ترين زندگى را كسى دارد كه خداوند سبحان قناعت را ارزانيش داشته و همسرى پاك و شايسته نصيبش گردانيده است.

2

۰.حديث قدسى:
أَوْحَى اللّه‏ُ تَعالى داودَ عليه‌السلام وَضَعْتُ الْغِنى فِى الْقَناعَةِ وَهُمْ يَطْلُبونَهُ فى كَثْرَةِ الْمالِ فَلا يَجِدونَهُ؛^۲

۰.خداوند متعال به داود عليه‌السلام وحى كرد: من بى‏نيازى را در قناعت نهاده‏ام، اما مردم آن را در فراوانى مال مى‏جويند. از اين رو نمى‏يابندش.

3

۰.امام على عليه‌السلام:
مَنْ قَنَعَتْ نَفْسُهُ عَزَّ مُعْسِرا؛^۳

۰.هر كس قانع باشد، در عين تنگدستى با عزّت است.

4

۰.امام على عليه‌السلام:
ثَمَرَةُ الْقَناعَةِ الإِْجْمالُ فِى الْمُكْتَسَبَ وَالْعُزوفُ عَنِ الطَّلَبِ؛^۴

۰.ميوه قناعت، ميانه‏روى در كسب و كار است و خويشتندارى از دست دراز كردن سوى مردم.

5

۰.امام على عليه‌السلام:
فى صِفَةِ الأَْنْبياءِ ـ: وَلكِنَّ اللّه‏َ سُبْحانَهُ جَعَلَ رُسُلَهُ اُولى قُوَّةٍ فى عَزائِمِهِمْ وَضَعَفَةً فيما تَرَى الأَْعْيُنُ مِنْ حالاتِهِمْ مَعَ قَناعَةٍ تَمْلأَُ الْقُلوبَ وَالْعُيونَ غِنىً وَخَصاصَةٍ تَمْلأَُ الأَْبْصارَ وَالأَْسْماعَ اَذىً؛^۵

۰.در صفات پيامبران مى‏فرمايد: خداوند سبحان فرستادگان خود را داراى اراده‏هايى قوى قرار داد ولى از نظر ظاهر ضعيف بودند قناعتى داشتند كه چشم و دلشان را سير مى‏كرد، هر چند اگر فقر و نادارى آنان معلوم مى‏گشت، چشم‏ها و گوش‏ها را از ناراحتى لبريز مى‏نمود.

6

۰.امام صادق عليه‌السلام:
اُنْظُرْ إِلى مَنْ هُوَ دونَكَ فِى الْمَقْدِرَةِ وَلا تَنْظُرْ إِلى مَنْ هُوَ فَوْقَكَ فِى الْمَقْدِرَةِ فَإِنَّ ذلِكَ أَقْنَعُ لَكَ بِما قُسِمَ لَكَ؛^۶

۰.به ناتوان‏تر از خودت، بنگر و به توانگر از خويش، منگر، زيرا كه تو را به آنچه قسمت تو شده است قانع‏تر مى‏سازد.

7

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
وَاقْنَعْ بِما اوتيتَهُ يَخِفَّ عَلَيْكَ الْحِسابُ؛^۷

۰.به آنچه داده شده‏اى قانع باش، تا حسابت سبك شود.

8

۰.امام صادق عليه‌السلام:
مَنْ رَضِىَ اللّه‏َ بِالْيَسيرِ مِنَ الْمَعاشِ رَضِىَ اللّه‏ُ بِالْيَسيرِ مِنَ الْعَمَلِ؛^۸

۰.هر كس به معاش (و روزى) اندك خدا خشنود باشد، خداوند به عمل اندك او خشنود شود.

9

۰.امام على عليه‌السلام:
اِقْنَعوا بِالْقَليلِ مِنْ دُنْياكُمْ لِسَلامَةِ دينِكُمْ فَإِنَّ الْمُؤْمِنَ الْبُلْغَةُ الْيَسيرَةُ مِنَ الدُّنْيا تَقْنَعُهُ؛^۹

۰.براى سالم ماندن دينتان، به اندكى از دنياى خود قانع باشيد، زيرا كه مؤمن را اندكى كه دنياى او را كفايت كند قانع مى‏سازد.

10

۰.امام صادق عليه‌السلام:
اِقْنَعْ بِما قَسَمَ اللّه‏ُ لَكَ وَلاتَنْظُرْ إِلى ما عِنْدَ غَيْرِكَ وَلا تَتَمَنَّ ما لَسْتَ نائِلَهُ فَإِنَّهُ مَنْ قَنِعَ شَبِعَ وَمَنْ لَمْ يَقْنَعْ لَمْ يَشْبَعْ وَخُذْ حَظَّكَ مِنْ آخِرَتِكَ؛^۱۰

۰.به آنچه خداوند قسمت تو كرده قانع باش و به آنچه ديگران دارند چشم مدوز و آنچه را كه بدان نمى‏رسى، آرزو مكن، زيرا كسى كه قانع باشد، سير مى‏شود و كسى كه قانع نباشد، سير نمى‏شود و به فكر بهره آخرتت باش.