بدانيم كه تنها برخى آموزه هاى دينى , موضوع روان شناسى اند و روان شناسى تجربى صلاحيت بررسى همه آنها را ندارد.
2 . در همان قلمروى كه روان شناسى تجربى فعاليت مى كند, بايد به اين نكته توجه داشت كه اگر بر فرض , يافته هاى يك پژوهش , خلاف مسلّمات و قطعيات دين باشد, بايد در صحت پژوهش ترديد كرد. روان شناسى مى تواند به تبيين و تحليل برخى معارف دينى كمك كند; اما نمى تواند داورِ نفى و اثبات قرار گيرد. البته پيدا شدن پرسش و سؤال منعى ندارد ; ولى بايد توجه داشت كه نمى توان روان شناسى را ملاك حقانيت دين دانست.
3 ـ بسيارى از پژوهشهايى كه در اين زمينه انجام شده است, نگاهى درمانى و ابزارى به دين داشته اند. اين امر در پژوهشهاى غربى از شدّت بيشترى برخوردار است و در پژوهشهاى داخلى كم تر به چشم مى خورد; ولى به هر حال , بايد توجه داشت كه نبايد در اين راه , نگاه ابزارى به دين داشت و آن را تا حد يك راه درمان در كنار راههاى ديگر تنزل داد.
اين سخن به معناى نفى تأثيرات درمانى دين نيست. دين و معارف دينى تأثير شفابخشى هم دارند; امّا اين, همه كاركرد دين نيست. بسيار تفاوت است ميان اينكه مثلاً در هواى گرم , وضو بگيريم تا خنك شويم و اينكه وضو بگيريم و خنك هم بشويم.
4 . در پژوهشهايى كه تاكنون انجام شده است, معمولاً يا تنها به قرآن اكتفا شده است و يا برخى از ترجمه فارسى حديث نيز مورد توجه قرار گرفته است; اما اگر بنا است كه پژوهش معتبر و با قوتى در قلمرو دين صورت پذيرد و يافته هاى آن متقن و اطمينان آور باشد, بايد گذشته از قرآن , (خانواده حديث) و (هم خانواده حديث) را ديد و با استفاده از قواعد فقه الحديث , به فهم درستى از احاديث دست يافت و نتايج به دست آمده را جمع بندى كرد. در غير اين صورت , نمى توان تلقى درستى از موضوع پيدا كرد و در نتيجه , پژوهش روان شناختى ما نيز بى اعتبار خواهد بود.
روان شناسى اسلامى با رويكرد شيعى به دليل برخوردارى از احاديث معصومان (ع) از غناى بيشترى برخوردار است. اين ويژگى نبايد در اثر بى توجهى , بدون استفاده بماند و ما را در عين برخوردارى از اين گنجينه ارزشمند, همتاى ديگران قرار دهد. بايد توجه داشت كه فهم