هدف از تأليف «الوثائق»

دكتر حميدالله در مقدمه كتاب خود مى نويسد كه دوران زندگى پيامبر اكرم, از جهت تاريخى و سياسى و مذهبى و اقتصادى, داراى آثار مهمّى در زندگى بشر بوده و هست و سندى گويا براى ديگر عصرها به شمار مى رود و بهترين و گويا ترين تصوير اين دوره از تاريخ, در لابه لاى نامه هاى ايشان به چشم مى خورد. پس به اقتضاى ضرورت و نياز نسل هاى بعد, لازم است اين نامه ها جمع آورى شود; بويژه كه قبايلى مانند قريش, چون تا آن زمان, مجبور به پيروى از يك حكومت و نظام متمدّن(مانند نظام اسلام) نشده بودند, اين نامه ها براى آنان به منزله قوانين و مقرّرات به شمار مى آمد. البته بايد در نظر داشت كه بزرگان قريش, ميان خود, عهد نامه ها و نامه هايى داشتند; ولى اين موضوع در دايره اى محدود بود.
با ظهور اسلام, اين پراكندگى و از هم گسيختگى بين عرب ها پايان يافت و به صورت دولتى منضبط و نظام مند درآمدند و با بالا گرفتن روابط سياسى و تجارى مسلمانان با ديگر دولت ها و مردمان نقاط مختلف جهان, اين نامه نگارى ها آغاز شد و در سطح گسترده اى ادامه يافت. ناگفته نماند كه مسلمانان, موظّف بودند تمامى آنچه را كه مربوط به حقوق برادران خود بود, به صورت مكتوب, يادداشت كنند. به همين علّت, پيامبر اكرم, تمام پيمان نامه ها و عهدنامه ها را مكتوب مى نمود و به گزارش هاى شفاهى و ارسال پيك, اكتفا نمى كرد.
دكتر حميدالله در جاى ديگر مى نويسد:
آنچه به گمان من مى رسد, اين است كه نخستين تأليف از نامه هاى پيامبر(ص), عبارت از مجموعه نامه هايى است كه عمرو بن حزم, طبق عمل ابو جعفر   دَيبَلى(مهاجر هندى), در قرن سوم فراهم آورد, و كتاب ديگرى هم در اين زمينه, در زمان زُهْرى موجود بوده است كه يزيد بن ابى حبيب مصرى آن را براى ابن شهاب زهرى فرستاد و ابن شهاب نيز آن را تأييد نمود.ليكن هيچ گونه اثرى از اين كتاب ها باقى نمانده است. دو كتاب ديگر نيز در هند نگاشته شده است كه گفته اند مؤلفان آنها تلاششان بر اين بوده كه نامه هاى پيغمبر(ص) را به ترتيب حروف الفبا يا تاريخ نگارش, جمع آورى كنند. ^۱
استاد حميدالله در بخش ديگرى از مقدمه كتاب خود, به بيان دسته بندى نامه هاى پيامبر(ص) پرداخته و در توضيح هر بخش, مفصلاً شواهدى را بيان نموده است كه اين مقاله, گنجايش ذكر همه آنها را ندارد.