علامه مجلسی و نقد ديدگاههای فلسفی - صفحه 90

در برخى از روايات آمده است: جنيان به خانه هاى ائمه(ع) آمد و شد داشته اند و برخى از اصحاب ائمه(ع) آنان را ديده و دريافته اند كه آنها از اجنّه بوده و در خدمت ائمه(ع) هستند. ۱ علامه مجلسى از اين روايات نتيجه گرفته كه جن، موجود مادّى لطيف است. علامه معتقد شده است ادعاى فلاسفه مبنى بر انكار يا عدم رؤيت آنها خروج از دين است:
و يدل على أن الجن يمكن للناس رؤيتهم حتى لغير الانبيأ والاوصيأ(ع) و أنهم أجسام لطيفة يتشكّلون باشكال الانس و غيرهم... و القول بنفيهم او عدم جواز رؤيتهم خروج عن الدين و هو مذهب فلاسفة الملحدين و منهم من ينكر رؤيتهم إذا كانوا بصورهم الاصلية و هو ايضاً باطل؛ ۲
اين روايت دلالت دارد كه غير پيامبران و اوصيا، يعنى عموم مردم، مى توانند جن را ببينند، و ثابت مى كند كه اجنّه اجسام لطيفى هستند كه به شكلهاى انسانى يا ساير اشكال درمى آيند... و اعتقاد به انكار يا عدم امكان ديدن جنّيان، خروج از دين است، و اين نگرش فلاسفه ملحد است. برخى از فلاسفه نيز معتقدند كه ديدن اجنّه با صورت واقعى شان امكان ندارد. اين نظريه نيز باطل است. ۳
نگارنده به ديدگاه روشنى از فلاسفه درباره ماهيت جن بر نخورده است، اما از ديدگاهى كه در ترتيب موجودات بر اساس مراتب وجودى آنها ارائه داده اند، مى توان استفاده كرد كه فلاسفه نيز جنيان را از نوع اجسام لطيف مى شمارند و جسم لطيف بودن با امكان رؤيت كاملاً سازگار است.

6 . استحاله خرق و التيام

اگر فيلسوفان تنها در حوزه الهيات بالمعنى الاعم اظهارنظر مى كردند شايد كمتر مورد انتقاد قرار مى گرفتند، زيرا در اين حوزه تنها راه تحقيق و كاوش عقل است و تجربه به كار

1.الكافى، ج ۱، ص ۳۹۴ - ۳۹۵.

2.مرآة العقول، ج ۴، ص ۲۹۲ - ۲۹۳.

3.براى آگاهى بيشتر ر.ك: بحارالأنوار، ج ۶، ص ۳۲۰ - ۳۲۶.

صفحه از 93