توحيد صدوق از نگاه تحليل و نقد

عباس اسماعيلى زاده

مقدمه

دفاع از حريم اعتقادى اهل بيت عصمت و طهارت(ع) و تلاش براى حفظ و ثبت و ضبط آثار منقول و مأثور از ايشان مسئله اى مهم و درخور عنايتِ ويژه است؛ چرا كه با محروم شدن مردم از درك محضر امامان معصوم(ع) و فراگيرى و تعاليم ايشان از يك سو و مرحوم شدن آنانى كه موفق به اين حضور و استماع بلا واسطه از ايشان بودند، خوف نابودى دستورات و تعاليم امامان و در نتيجه، تباهى پيروان بوده است.
از اين رو، شاهديم كه اولين مجمع از مجاميع اربعه شيعه، يعنى كتاب شريف الكافى را ثقةالاسلام كلينى در دوران غيبت صغرا -كه هنوز چندى از انقطاع ظاهرى امام وامت نگذشته بود تأليف نمود. به دنبال وى، شيخ صدوق دومينِ مجاميع اربعه، يعنى من لا يحضره الفقيه را در همان سالهاى آغازين غيبت كبرا نوشت.
غرض اصلى اين بزرگواران از تأليف اين كتابها -چنان كه در مقدمه كتابها متذكر شده اند پاسخگويى به درخواست معاصرانشان بوده است.