وظيفه مبلّغان

مبلّغان اساساً هر روايت صحيح و معتبرى را نبايد بر بالاى منبر نقل كنند، چه رسد به اخبارى كه اعتبار و حجيّت نداشته باشند. در اين كلامى نيست. و امّا درباره آنچه در ادامه شماره پنج در صفحه يازده آمده است، كه براى دورى از آفتها و عدم غرق شدن در اين اقيانوس، بايد روايات صحيح را معرّفى كرد، بايد توجه داشت كه تنها اعتبار سندى ملاك نيست و راه ورود، تنها نفى گسترده و ردّ اكثريت اين روايات نيست.
در صفحه سيزده، شماره چهارده آمده كه اگر يك روايت، با يك متن، سه سند داشته باشد، مورد اعتماد است.
ايشان معتقد است كه تواطؤ بر كذب اين سه سند بر يك متن بعيد است؛ امّا در صورتى كه متن مختلف باشد، راههاى ديگر وثوق و اطمينان را دنبال مى كند كه ظاهراً اگر آن راهها فراهم آيد، حجت مى شود وگرنه از حجيّت ساقط مى شود.
اگر منظور از اين گفتار، همان حجيّت خبر موثوق به - كه مبناى اكثريت قريب به اتّفاق عالمان شيعه است - باشد، اعتبار سندى نبايد حرف اوّل و آخر را بزند و ايشان نبايد اكثر روايات بحارالأنوار را با بررسى سندى از دم تيغ بگذراند و بر مرحوم مجلسى - كه نسبت به اين جهت كمى بى توجه است - ايراد بگيريد.
مطالب آغازين كتاب تا صفحه چهارده با دو ايراد عمده مواجه است:
1. براى اعتبار روايات بحارالأنوار و هر مجموعه روايى نبايد تنها اعتبار سندى را مطرح ساخت و آنگاه گفت كه اكثر روايات ما در مجموعه هاى روايى اعتبار ندارند، بلكه بايد با توجّه به همه راههاى اثبات اعتبار، اين قضيّه را دنبال كرد و بايد توجّه داشت كه مبناى بسيارى از عالمان شيعه، بلكه اكثريت قريب به اتفاق آنان، حجيّت خبر موثوق به است.
2. براى ورود به اقيانوس روايات و بهره مندى كامل از مجموعه هاى روايى، چه در كتاب بحارالأنوار و چه در ديگر مجموعه هاى روايى، مقدمات و زمينه هايى بايد فراهم آيد كه مؤلف محترم مشرعة بحارالأنوار از آنها كمتر سخن گفته است.
ايشان گويا فكر كرده اند كه حذف روايات و نفى آن، كار را راحت تر و ساده تر مى سازد و مسئوليت فهم روايات را از دوش ما برمى دارد، درحالى كه اين نظر صحيح نيست.
ما در ادامه اين نقد در شماره هاى بعدى، همان گونه كه اشاره داشته ايم، دو جهت را دنبال مى كنيم.
1. راههاى اثبات اعتبار روايات،
2. اصول و مقدمات زمينه ساز ورود به اقيانوس روايات و بهره مندى از علوم اهل بيت(ع).
هم اكنون در اين شماره نقد، پس از نيم نگاهى به مقدمه مشرعة بحارالأنوار سه سخن خواهيم داشت.
1. اعتبار سندى تنها راه اثبات اعتبار روايات نيست،
2. نيم نگاهى به موضوع عقل و جهل در كتاب مشرعة بحارالأنوار،
3. نيم نگاهى به جلد 43 بحارالأنوار در كتاب مشرعة بحارالأنوار.
و بر اين باوريم كه لازم است در چند شماره به تفصيل درباره كتاب مشرعة بحارالأنوار سخن گفت با ما در آينده نيز همراه باشيد.