گفتگو با استاد عبدالسلام بن عباس الوجيه - صفحه 255

سابقاً در ميان زيديه كتبى نوشته شده كه در آنها اسامى راويان پيرو امام زيد بن على درج گرديده بود. همچنين كتابهاى متفرق ديگرى نيز نوشته شده كه به دليل مهاجرت زيديه - كه به دليل بروز جنگ رخ مى داد - از ميان رفته اند ؛ به طورى كه در حال حاضر هيچ يك از آن كتابها در دسترس نيست. از آنجا كه مطالب كتابهاى رجالى ما به ميان اغلب مصادر اهل سنت و غير اهل سنت راه يافته است، كتابهاى ما از بين رفته تلقى نمى شود ؛ زيرا با استخراج مطالب خويش از بين كتب ايشان مى توانيم روشهاى خويش را بشناسانيم كه مثلاً ديدگاه ما درباره حديث ولايت و ديگر مطالب چيست.
البته الان بعضى از مصادر اصلى ما يافت نمى شود و به گفته برخى از علماى زيديه مؤلفان كتب حديثى آنها را سوزانده اند، حال دليل آنها چه بوده است، آيا از خوف دولت بوده يا دليل ديگرى داشته نمى دانم.
بسيارى از مصادر و مؤلفات قديمى كه اختصاصى به رجال در زيديه داشته و پيش تر از آنها ياد شده داشت، در دورانهاى گذشته نوشته شده، ولى هيچ گاه مطلبى از آنها نقل نشده است.
شما مى دانيد كه كتابهاى معتزله در سراسر سرزمينهاى عربى پراكنده بوده، ولى كسى اهتمامى نسبت به حفظ آنها به عمل نياورد، مگر ما كه در يمن از آنها مواظبت نموديم. اين نشانگر اهتمام ما به اين عمل در برهه اى از زمان در قرن هفتم است.
بسيارى از مباحث رجالى و كتب رجالى نزد ما موجود است. برخى از اين كتابها عبارت اند از: كتاب الفلك الدوار ابراهيم بن محمد وزير -كه نام بالغ بر 120 شخصيت رجالى شيعى در آن ثبت است - ، نزهة الأنظار ابن حميد و الطبقات الكبرى از سيد ابراهيم بن قاسم بن المؤيد باللّه محمد بن القاسم بن محمد الشهارى. كتاب الطبقات الكبرى شامل سه بخش است: بخش اول، صحابه كه هم صحابى بوده اند و هم از ياران اميرالمؤمنين به شمار مى آمدند.

صفحه از 266