خلاصه گفتار آنكه، فايده مسندنويسى بر هيچ يك از اهل فن پوشيده نيست.
از جمله راويانى كه در عصر حاضر براى وى مسند نگاشته شده است، حضرت عبدالعظيم است كه تاكنون سه تن از اساتيد و فضلاى معاصر بدان همت گمارده ند. ۱ پيش تر دو مسند منتشر شده و مسند سومى كه براى آن بزرگوار فراهم آمده إن شاء اللّه هم زمان با برگزارى كنگره بزرگداشت آن جناب انتشار مى يابد و از آن بهره مند خواهيم شد.
سه مسند نگاشته شده براى حضرت عبدالعظيم با رعايت ترتيب زمانىِ تأليف آنها به شرح ذيل است:
1 . عبدالعظيم الحسنى حياته و مسنده(= زندگانى حضرت عبدالعظيم و روايات او)، استاد گران قدر عزيزاللّه عُطاردى قوچانى، انتشار يافته به سال 1342ش.
مباحث كتاب
اين كتاب شامل يك مقدمه و پنج بخش است كه به غير از روايات حضرت عبدالعظيم در بخش سوم، بقيه آن به زبان فارسى نوشته شده است. در مقدمه، از تاريخچه تأليفات حديثى شيعه، فضيلت نقل حديث، كتابت حديث، اهميت دانش رجال و مراكز علمى و حديثى شيعه در چند قرن اوليه اسلام سخن گفته شده است.
بخش اول كتاب با عنوان «زندگانى حضرت عبدالعظيم حسنى» مشتمل بر مباحثى با اين عناوين است: «فضايل عبدالعظيم از زبان ائمه»، «كلمات علما درباره او»، «حضرت عبدالعظيم چند تن از ائمه را درك نموده؟»، «موقعيت عبدالعظيم در عصر خود»، «چرا عبدالعظيم مورد علاقه واقع شده؟»، «چرا عبدالعظيم از خليفه زمان خود فرارى بود؟»، «فضيلت زيارت عبدالعظيم»، «تأليفات عبدالعظيم»، «تولد و وفات عبدالعظيم» و «اولاد عبدالعظيم».
1.البته از قدما هم مرحوم صدوق براى آن بزرگوار مسند نگاشته است، ولى متأسفانه نسخه اى از آن در دست نيست (ر.ك: رجال النجاشى، ص ۳۹۲، ش ۱۰۴۹).
