نگاهی به مبانی مجلسی اول در حديث و رجال - صفحه 133

به همين سبب، اكثر اخبار ائمه -صلوات اللّه عليهم - تضعيف مى شوند. ۱

4 . تضعيف برخى از اصحاب سرّ به خاطر كسر مذهب غُلات

از دو عنوان سابق دانسته شد كه مرحوم مجلسى جرح برخى از راويان جليل القدر را از سوى بعضى از عالمان رجالى (مانند ابن غضايرى) به خاطر نقل معجزات ائمه(ع) به وسيله راويان مزبور مى داند؛ زيرا آنان بر اين باور بوده اند كه معجزات مزبور از آن بزرگواران صادر نشده و غُلات براى تقويت مذهب خود به دروغ آنها را به ائمه (ع) نسبت داده اند.
نتيجه مطلب، آنكه مرحوم مجلسى عالمان رجالى مزبور را به خاطر اين گونه تضعيفات خطا كار مى داند ؛ اما ايشان در عنوانى كه پيش روى داريم نظر ديگرى را ابراز مى دارند و معتقدند اين گونه تضعيفات از روى مصلحت بوده و عالمان رجالى مزبور، خود نيز به بزرگى و جلالت راويانى كه به جرح آنان مبادرت كرده اند، معترف بوده اند. تفصيل نظر ايشان را در عبارتهاى ذيل بجوييد.
الف . مرحوم مجلسى در انتهاى شرح حال معلى بن خنيس، بعد از نقل عبارتهاى نجاشى و ابن غضايرى درباره ضعف نامبرده، و نيز نقل رواياتى از رجال كشى -كه مشتمل بر مدح وى است فرموده اند كه اى شخص منصف، بنگر كه معلى بن خنيس با آنكه در مرتبه اى عالى بوده، چه چيزهايى به وى نسبت داده شده است. آنچه كه از تتبع كامل براى من حاصل شده و اميدوارم كه مانند آن نيز براى شما حاصل شود، اين است كه چون عده اى از علماى دانش رجال ديده اند كه غُلات - لعنهم اللّه - به جماعتى چون جابر، و مفضل بن عمر، و معلى...، اَخبار باطلى را - كه آنان مبراى از آن هستند - براى ترويج مذهب فاسدشان نسبت داده اند، مصلحت را در آن ديده اند كه راويان

1.ر.ك: روضة المتقين، ج ۱، ص ۹۴ - ۹۵.

صفحه از 133