مى روى ما بايد چه كنيم و ديگر چه كسى مى تواند تسلى بخش غم هاى ما در اين سياهچال باشد؟ يوسف براى آنان با اين سخنان دعا كرد: بار خدايا، دل هاى مأموران و حاكمان را بر آنان دلسوز و مهربان گردان و خبرها را از آنان پوشيده و پنهان مدار.
وقتى يوسف از زندان بيرون آمد، بر در آن نوشت: اينجا گور زندگان است و خانه اندوهگينان و مايه تجربه و عبرت دوستان و شماتت و ملامت دشمنان. آن گاه به گرمابه رفت و غسل كرد و ناپاكى زندان را از خود شست و خلعت شاهانه پوشيد و وقتى به در قصر پادشاه رسيد، بر در ايستاد و گفت: «حسبى ربّى من دنياى و حسبى ربّى من خلقه، عزَّ جاره و جلَّ ثناؤه و لا اله غيره» ^۱ . وقتى نزد پادشاه رفت در مقابل پادشاه ايستاد و گفت: أللهم انّى أسألك بخير من خيرك و اَعوذ بك مِن شرّهِ و شرِّ غيرِه. چون پيش پادشاه رفت و چشمش بر پادشاه افتاد بر او سلام كرد و به زبان عربى بر او درود فرستاد. پادشاه پرسيد: اين چه زبانى است؟ گفت: زبان عمويم، اسماعيل. آن گاه در همان ميان زبان گفتارش را تغيير داد و به زبان عبرانى او را دعا كرد. پادشاه پرسيد: اين چه زبانى است؟ گفت: زبان پدران من است. وقتى كه پادشاه با يوسف صحبت كرد و او را در سخن گفتن آزمود، فهميد كه او بيش از آن است كه گفته اند.

يوسف عليه السلاممى گويد كه مرا بى گناه و از روى ظلم در زندان انداخته اند، من بيرون نمى آيم. دستور ده كه آن زنان را بياورند و از آنان بپرسند كه چرا دست خود را بريدند؟
پادشاه كسى را به دنبال آن زنان فرستاد و آنان را فراخواند و گفت: داستان چه بود ميان شما و يوسف زمانى كه او را به گناه دعوت كرديد؟ آيا او هم از نفس شما مطالبه كرد؟ گفتند: حاشا للّه ! كه ما از او چيزى جز صلاح و خير نديديم و بر او هيچ بدى و تهمتى نديديم. در همان موقع زليخا اعتراف كرد كه من او را به گناه دعوت كردم و از نفس او مطالبه كردم و يوسف عليه السلامراست مى گويد.
يوسف گفت: اين براى آن است كه همه بدانند كه من در غيبت عزيز در حق زليخا به او خيانت نكردم و خداوند حكيم مكر خيانت كنندگان را هدايت نمى كند واجازه نمى دهد كه پيش برود وپنهان بماند. آن گاه گفت: من خود را از گناه مبرّا نمى دانم كه نفس، انسان را به بدى رهنمون مى شود و وسوسه مى كند مگر آنكه خداوند به او رحم كند؛ يعنى اگر كسى از وسوسه نفس اماره به انجام معصيت رهايى يابد، نتيجه لطف و رحمت خداوند است و آن لطف همان عصمت است و خداوند آمرزنده و بخشاينده است. البته يوسف اين سخن را از سر فروتنى و شكسته نفسى و انقطاع با خداوند بر زبان راند.
در خبر است كه وقتى يوسف عليه السلام مى خواست از زندان خارج شود، زندانيان از اندوه جدايى او به گريه و زارى پرداختند و گفتند: وجود تو در اينجا براى ما آسودگى و آرامش خاط و منافع بسيار در پى داشت. اكنون كه