165
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2

(6)

تعيين قبر شريف شيخ ابوالفتوح رازى در جوار حضرت عبدالعظيم عليه السلام ۱

ملا محمدباقر واعظ تهرانى كجورى

دوّم كسى كه از علماء در رى مدفون است و بر مزار وى نهايت افتخار بايد نمود شيخ ابوالفتوح صاحب الاصل الاصيل ، قدوة المفسرين من أهل التنزيل و التأويل ، حسين بن على بن محمد بن احمد خزاعى رازى است. ۲
نسب شريف وى منتهى مى شود به بديل ورقاء خزاعى ، و وى از كبار اصحاب حضرت ولايت مآب عليه السلام .
و خزاعه قبيله اى است كه صاحب كتاب استيعاب گفته است : خزاعه صندوق اسرار و خزانه اسلحه سيّد ابرار بودند ، و خزاعه از « خزعه » مشتق است ، و آن به معنى جدا شدن است ؛ از آنكه قبيله ازد وقتى كه از مكه بيرون آمدند قبيله خزاعه كه از ايشان بود تخلف ورزيد و جدا شد و در مكّه ماند. ۳

1.جنة النعيم، ج ۴، ص ۲۸۲ ـ ۲۸۴، چاپ كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام، و ص ۵۱۳ ـ ۵۱۴ چاپ سنگى.

2.به نام وى در فهرست منتجب الدين : ۴۵ ش ۷۸ تصريح شده است . نيز بنگريد به : نقد الرجال ۵/۲۰۶ ش ۶۱۴۸ .

3.ابن منظور در لسان العرب ۸/۷۰ ماده ( خزع ) مى گويد : خزع عن أصحابه يخزع خزعاً وتخزع : تخلف عنهم فى مسيرهم . وسميت خزاعة بهذا الاسم لأنهم لمّا ساروا مع قومهم من مأرب فانتهوا إلى مكة تخزعوا عنهم ، فأقاموا وسار الآخرون إلى الشام . وقال ابن الكلبى : انّما سموا خزاعة لأنهم انخزعوا من قومهم حين اقبلوا من مأرب فنزلوا ظهر مكة . وقيل : خزاعة حىّ من الأزد مشتق من ذلك لتخلفهم عن قومهم ، وسموا بذلك لأن الأزد لما خرجت من مكة لتتفرق فى البلاد تخلف عنهم خزاعة وأقامت بها .


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2
164

(5)

سال وفات ابوالفتوح رازى در شاهد صادق

ميرزا محمدصادق آزادانى اصفهانى

كتاب شاهد صادق در حدود 1056 هجرى در هندوستان توسط ميرزا محمدصادق بن محمدصالح آزادانى اصفهانى (ت: 1018ق) تأليف شده، بخشى از كتاب نفيس شاهد صادق توسط ميرهاشم محدث، در سال 1377ش به طبع رسيد، و قسمتهايى از اصل كتاب در مجله يادگار چاپ شد و كتاب داراى 5 باب و يك خاتمه است، و در فصل 79 از باب سوم كه وقايع عهده عالم و سال وفات جمع كثيرى از مشاهير علما و... از سال اول هجرت تا تاريخ 1042 را ضبط كرده:
و در سال 540 ضبط كرده است كه ابوالفتوح خزاعى درگذشت. و در خاتمه شاهد صادق (چاپ ميرهاشم محدث) در صفحات 110 ـ 111 درباره وطن ابوالفتوح ـ يعنى رى ـ چنين نوشته است:
رَى (به فتح راء): شهرى است مشهور به عراج عجم، آن را «شيخ البلاد» خوانند و نسبت به آن رازى باشد برخلاف قياس. وحمداللّه مستوفى گفته كه نخست شيث آن را بنا نهاد و به عهد چنگيزخان خراب شد و شاه طهماسب به عهد خويش طهران را كه قريه اى از آن بود آباد ساخت و اكنون شهرى معمور است. ۱

1.مجله يادگار، سال ۲، ش ۶، ص ۲۵؛ خاتمه شاهد صادق، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۱.

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 99326
صفحه از 368
پرینت  ارسال به