253
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2

بابويه قمى صاحب فهرست (م 585 ق = ثفه) و بعضى از اجلاى ديگر نيز از تلامذه وى بوده و از وى روايت مى نمايد. پسر و خواهر زاده و پدر و جد پدر شيخ نيز از اكابر علما و مؤلفين شيعه و خانواده اش از بزرگترين خانواده هاى عرب هستند كه در ديار عجم توطّن كرده اند.
از تأليفات شيخ ابوالفتوح است:
1 ـ حسنيه كه به زبان كنيزكى حسنيه نام، معاصر هارون الرشيد، با زبان فارسى در رد عامّه نوشته و در ايران به طبع رسيده و يك مرتبه نيز در زمان ناصرالدين شاه در زمان سفارت ميرزا محمد حسين خان مشيرالدوله در استانبول چاپ و نشر شده و اخيراً به اقتضاى سياست وقت جمعش كردند. در صحت نسبت و بعضى از مزاياى ديگر اين كتاب به فقره چهارم ذيل كه كتاب يوحنا است مراجعه شود.
2 ـ روح الأحباب و روح الألباب فى شرح الشهاب كه شرح كتاب شهاب نام قاضى قضاعى سابق الذكر است. 3 ـ روض الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن كه محل اعتماد عموم بوده و به بيست مجلد مشتمل است. دو مرتبه در ايران چاپ و محل استفاده واعظ و فقيه و مفسر و اديب و مورخ و اديب و مورّخ و طالب فضايل و مناقب و خواستار مطاعن و مثالب بوده و اهتمام تمام در تفسير قرآن مجيد و ابطال شبهات مخالفين به كار برده و در وثاقت تحرير و حلاوت تقرير و دقّت نظر بى نظير و انفع و اجمع كتب مى باشد و موافق بعضى از اجله بعد از تعمق در مزاياى مجمع البيان طبرسى كه سرآمد تفاسير است، مكشوف مى گردد كه تلخيص همين روض الجنان است. فخر رازى نيز در اساس تفسير كبير خود از انوار آن اقتباس نموده و شيخ منتجب الدين، تلميذ خود ابوالفتوح، اين دو كتاب روح الأحباب و روض الجنان را از خود مؤلف خوانده است.
4 ـ كتاب يوحنا كه به زبان يك نفر نصرانى يوحنا نام، در مسئله امامت در رد مذهب


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2
252

(12)

ابوالفتوح رازى رحمه الله ۱

محمدعلى مدرس تبريزى

ابوالفتوح حسين بن على بن محمد بن احمد بن حسين بن احمد، نيشابورى الاصل، رازىّ التّوطّن و الشّهرة، خزاعى القبيلة، ابوالفتوح الكنية، از اعاظم علماى نامى اماميه اواسط قرن ششم هجرت مى باشد. با زمخشرى و فضل بن حسن طبرسى (صاحب مجمع البيان) و نظائر ايشان معاصر و عالمى است عامل، متكلم كامل، فقيه، اديب، فاضل، واعظ، مفسر مشهور. در كلمات اجلّه به «امام سعيد» و «ترجمان كلام اللّه مجيد» و «قدوة المفسرين» و نظاير اينها موصوف. جامع فضيلت حسب و شرافت نسب، به قبيله بنى خزاعه منتسب، از اولاد عبداللّه بن بديل بن ورقاء خزاعى صحابى كه جلالتش آفتابى و تشيع بنى خزاعه و محبت ايشان نسبت به خانواده عصمت از قديم الأيام معروف. و معاويه مى گفته است كه محبت قبيله خزاعه با على به مرتبه اى است كه اگر زنانشان قادر مى بودند، با ما مى جنگيدند تا چه رسد به مردان ايشان.
بالجملة شيخ ابوالفتوح از پدر خود و عم خود و شيخ عبدالجبار رازى و شيخ ابوعلى طوسى روايت كرده و به واسطه ايشان از شيخ الطائفة شيخ طوسى روايت مى نمايد. ابن شهرآشوب صاحب مناقب (م 588 ق ثفح) و شيخ منتجب الدين بن

1.ريحانة الادب، انتشارات خيام، تهران، ۱۳۶۹ ش، ج ۷، ص ۲۲۶ ـ ۲۲۹.

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 99196
صفحه از 368
پرینت  ارسال به