275
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2

ابوالفتوح در اصفهان اعتراض كند و گويد: حاجى ملا باقر شهير به طهرانى در كتاب جنة النعيم آورده است كه دوم كسى از علما كه در رى مدفون است شيخ ابوالفتوح صاحب الأصل الاصيل قدوة المفسرين من أهل التنزيل والتأويل حسين بن على بن محمد بن احمد خزاعى رازى است. نسب شريف وى منتهى مى شود به بديل ورقاء خزاعى و بديل از كبار اصحاب حضرت ولايت مآب است... و مزار وى به صحن حضرت امامزاده حمزه از سوى راست مدخل در پيش حجره اول است و الواحى از كاشى زرد بر آن نصب شده و نام شريف او بر آن مكتوب است. انتهى.
سپس سيد محمدكاظم بن محمد يوسف طباطبايى گويد: ظاهراً تفصيلى كه آن محدث جليل نگاشته در چند سال قبل بوده چه اكنون كه سنه 1319ه .ش. است تغييراتى در آن راه يافته و دو پارچه سنگ مرمر شاه در سر مقبره نصب است.
ابن حمزه در كتاب ايجاز المطالب فى ابراز المذاهب و هم در كتاب هادى الى النجات من جميع المهلكات گويد كه: در شهر رى بودم كه شيخ ابوالفتوح رازى صاحب تفسير به موجب وصيتش در جوار مرقد امامزاده واجب التعظيم حضرت عبدالعظيم الحسنى مدفون گشت پس به نيت حج متوجه مكه معظمه شدم در بازگشتن گذارم به اصفهان افتاد. در علنلان و بعض ديگر از محلات آن شهر ديدم كه مردم به زيارت شيخ ابوالفتوح عجلى شافعى اصفهانى و حافظ ابونعيم كه پدر استاد او است و شيخ يوسف كه جد شيخ ابونعيم است و شيخ على بن سهل و امثال ايشان كه سنى و از مشايخ صوفيه بوده اند مى رفتند كه شيعه شهر رى و نواحى آن هزار يك به زيارت امام زاده عبدالعظيم نمى رفتند.
و مولانا احمد اردبيلى در كتاب حديقة الشيعه نقل كرده كه مرا گذار به اصفهان افتاد ديدم مردم اين بلده شيخ ابوالفتوح عجلى شافعى اصفهانى را شيخ ابوالفتوح رازى كرده بودند و به اين بهانه به عادت پدران خود قبر آن سنى صوفى را زيارت مى كردند.


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2
274

ابن شهرآشوب گويد: شيخ استاد من ابوالفتوح بن على الرازى است.
و از تصانيف او روح الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن فارسى است و سخت نيكو تفسيرى است؛ و تصنيف ديگر او شرح شهاب الأخبار است و شيخ منتجب الدين در فهرست آرد كه او مردى عالم و واعظ و مفسر است و پس از ذكر تفسير او گويد او راست: روح الألباب و روح الألباب فى شرح الشهاب و گويد من هر دو كتاب را نزد او قرائت كردم. و قاضى ششترى در مجالس نقل كند: از تفسير فارسى او ظاهر مى شود كه معاصر صاحب كشّاف بوده و بعض ابيات كشّاف به او رسيده اما تفسير كشّاف را نديده است و اين تفسير فارسى او در رشاقت تحرير و عذوبت تقرير و دقت نظر بى نظير است. فخرالدين رازى اساس تفسير كبير خود از آن اقتباس كرده و جهت دفع توهم انتحال، بعضى از تشكيكات خود را بر آن افزوده و در مطاوى اين مجالس پرنور شطرى از روايات و لطائف نكات و اشارات او مسطور است. و او را تفسيرى عربى هست كه در خطبه تفسير فارسى به آن اشارت كرده اما تا غايت به نظر فقير نرسيده و شيخ عبدالجليل رازى در بعض مصنفات خود ذكر شيخ ابوالفتوح آورده و گفته كه خواجه امام ابوالفتوح رازى مصنف بيست جلد است از تفسير قرآن و در موضع ديگر گفته كه خواجه امام ابوالفتوح رازى بيست مجلد تفسير قرآن از او است كه ائمه و علماى همه طوائف آن را طالب و بدان راغبند و ظاهراً اكثر آن مجلدات از تفسير عربى او خواهد بود زيرا كه نسخه تفسير فارسى او چهار مجلد است كه هر كدام به مقدار سى هزار بيت باشد و شايد كه هشت مجلد نيز سازند پس باقى آن مجلدات از تفسير عربى او خواهد بود وفقنا اللّه لتحصيله والاستفادة منه بمنّه وجوده. از بعض ثقات مسموع شده كه قبر شريفش در اصفهان است. انتهى.
وسيد محمدكاظم بن محمد يوسف بن محمدباقر طباطبايى كه متصدى طبع اين تفسير در طهران بوده است بر قسمت اخير سخن قاضى نوراللّه يعنى بودن قبر

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 100529
صفحه از 368
پرینت  ارسال به