281
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2

مجلس او بيش از سه هزار دوات مى بود (مقصود اين است كه سه هزار دانشمند درس او را مى نوشتند). چون از وى مى پرسيدند فلان حديث در صحيحين هست (يعنى صحيح بخارى و صحيح مسلم)، مى گفت: آرى، در مكسورين اين طور روايت شده است! و مى گفت: به خدا اگر مردم انصاف مى دادند و صحيح بخارى و مسلم را ملاحظه مى كردند، مى دانستند كه جز قليلى از احاديث آن، صحيح نيست. ۱ و هم ابن طى گويد: هيچ حديثى را از وى نپرسيدند، جز اينكه صحيح آن را مى شناخت! و پيوسته مى گفت: من صد هزار حديث از حفظ دارم! ۲
جد اول ابوالفتوح، ابوسعيد محمد بن احمد كه برادر عبدالرحمن نامبرده است، هم مانند برادرش عالمى بزرگ و حافظ و ثقه بوده است. كتاب الروضة الزهراء در مناقب حضرت فاطمه زهرا عليهاالسلام، الفرق بين المقامين در تشبيه حضرت اميرالمؤمنين به ذوالقرنين، كتاب اربعين، منى الطالب فى إيمان ابى طالب، كتاب المولى، كتاب التفهيم، الرسالة الواضحه فى بطلان الناصبه از مؤلفات اوست. ۳
پدر ابوالفتوح نيز به نقل علامه نورى از رياض العلماء، از بزرگان فضلاء بوده است.
سخن به درازا كشيد. مقصود ما اين است كه خوانندگان به خوبى دريابند ابوالفتوح رازى گل چه باغى و گوهر چه كانى و بازمانده چه دودمانى است. اكنون ببينيم خود وى در جهان دانش ميان دانشمندان چه موقعيتى دارد.

1.براى اطلاع از محتواى صحيح بخارى و مسلم، يعنى صحيحين، ر. ك: أضواء على السنة المحمديه، تأليف دانشمند عاليقدر مصرى محمد ابوريه، و سيرى در صحيحين، و ببينيد كه چه احاديث ناصحيحى در «صحيحين» آمده است!

2.لسان الميزان، ج ۳، ص ۴۰۴.

3.آنچه درباره پدران و اعمام دانشمند ابوالفتوح نوشتيم، ترجمه گفتار شيخ منتجب الدين در فهرست اوست.


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2
280

پدران و اعمام دانشمند وى

گذشته از اينان كه در عصر حضرت ختمى مرتبت صلى الله عليه و آله و ائمه طاهرين عليهم السلام هر كدام از ناموران رجال اسلام و شيعه بودند، در قرون بعدى نيز علماء و فقهاء و دانشمندان بزرگى را در ميان اجداد و اعمام ابوالفتوح مى بينيم كه به ذكر نام چند تن از آنها مبادرت مى ورزيم:
جد دوم ابوالفتوح، احمد بن حسين خزاعى نيشابورى ساكن رى، دانشمندى معتبر و از شاگردان سيد رضى و سيد مرتضى و شيخ طوسى، و مؤلف كتاب أمالى، در چهار مجلد، عيون الأحاديث، روضه در فقه، مفتاح در اصول و مناسك بوده است. برادر او، محسن بن حسين نيز، شيخ ثقة و حافظ و در «رى» واعظ بوده است. كتاب أمالى در حديث، كتاب سِيَر، كتابى در اعجاز قرآن، كتاب من كنت مولاه از تأليفات اوست. همچنين فرزند احمد بن حسين، عبدالرحمن بن احمد، يعنى عموى جد ابوالفتوح معروف به مفيد نيشابورى، پيشواى علماى شيعه رى متوفا به سال 445 ق و مردى حافظ ۱ و واعظ بوده و در شرق و غرب عالم به سير و سياحت پرداخته و در محضر استادان بزرگى، از مخالف و مؤالف، استماع حديث كرده است.
او نيز از شاگرد سيد مرتضى و سيد رضى و شيخ طوسى است. كتاب أمالى، سفينة النجاة در مناقب اهل بيت عصمت، كتاب علويات، و رضويات و عيون الأخبار و متفرقاتى در وعظ از آثار قلمى اوست. ابن حجر عسقلانى، دانشمند بزرگ اهل تسنن، شرح حال او را آورده و از ابن ابى طى نقل مى كند كه او گفته است: عبدالرحمن بن احمد نيشابورى، داناترين و بصيرترين مردم به حديث و رجال حديث بود. گويند در

1.در علم رجال حافظ به دانشمندى مى گويند كه حداقل يكصد هزار حديث با سلسله سند از حفظ داشته باشد.

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 91179
صفحه از 368
پرینت  ارسال به