291
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2

واژگان پارسى بهره جويد؛ بر خلاف برخى همزمانهايش، چون نصراللّه منشى و يا مؤلف انوار سهيلى، كه آثارشان انباشته از واژگان وارده عربى است.
رخساره زيباى ديگر تفسير، كاربرى اشعار پارسى است كه گرچه ابوالفتوح نام هيچ يك از سرايندگان را باز نگفته ـ كه به نظر عسكر حقوقى شايد به دليل اشتهار شعر و نامدارى سرايندگان بوده ـ اما در چند جا از حكيم سنايى و عنصرى و يوسف عروضى نام برده است كه همگى اين جلوه ها را شادروان قزوينى به نيكى بر تابانده است.
در اينجا بيفزايم كه دكتر عسكر حقوقى نيز براى پايان نامه دكتراى خويش موضوع «سبك و خصوصيات دستورى و لغوى تفسير ابوالفتوح رازى» را به راهنمايى شادروان دكتر ذبيح اللّه صفا برگزيده كه در ارديبهشت 1335 اين پايان نامه، انگيزه دكتراى او شد.
دكتر عسكر حقوقى، پس از آن به تكميل و تزييد پايان نامه، سالى چند مشغول شد. او حتى در مأموريت دانشگاهى اش به دانشگاه استراسبورگ بيكار ننشست و مطالعه و يادداشت بر آن مقوله را تداوم بيشترى بخشيد؛ آن گونه كه آن پايان نامه فزون از دو هزار صفحه يادداشت شد.
دكتر عسكر حقوقى در مهر 1345 از سفر فرانسه به تهران بازگشت و يادداشتهايش را به دكتر محمد معين ارائه داد. دكتر معين او را بر انگيخت تا تأليفش را به دانشكده ادبيات و علوم انسانى بنمايانده كه اگر تأييد و تصويب شد، آن را براى چاپ به مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران بسپارند.
سپاس شوراى دانشكده ادبيات را كه با تأييدشان، تأليف جامع دكتر عسكر حقوقى سرانجام به سال 1346 در سه جلد در تيراژ 1200 مجلد چاپ و منتشر شد.
گفتنى است كه چاپ جلدهاى يكم و دوم تفسير ابوالفتوح رازى در پادشاهى


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2
290

(19)

رخدادهاى زمان ابوالفتوح رازى ۱

غلامحسين مراقبى

شادروان محمد قزوينى در فروردين ماه 1315 خورشيدى با نگاشتن 41 صفحه با عنوان «خاتمة الطبع» درباره زندگانى شيخ ابوالفتوح رازى و نگرشى دقيق به تفسير شيخ، بيشتر گفته ها را درباره اين تفسير بزرگ و مانا باز گفته است. با انگيزه سپاس و ستايش از كار شادروان قزوينى، همان پايانه چاپ را بر سر آغاز جلد دوم مى نشانيم تا از چشم قزوينى شيخ ابوالفتوح و تفسير با شكوهش را بشناسانيم؛ زيرا جلد نخست فزون از هشتصد صفحه است و جلد دوم كمتر از هفتصد. ناگزير براى گريز از افزايش حجم، پايانه شادروان قزوينى را بر سر آغاز جلد دوم مى نشانيم.
درباره تفسير روض الجنان و روح الجنان گفتنى است كه اثرى است «به زبان فارسى و به مذاق شيعه» ۲ كه نويسنده با آگاهى و با استفاده از دانش هاى ترجمه، پيچشهاى لغوى، واژگان كمياب، شأن نزول آيات، راز و رمزهاى صوفيه و عارفان، زبانشناسى، اخترشناسى و تمثيلهاى فارسى و عربى، از عهده كار سترگ خود برآمده است.
ياد آورى اين نكته به شكوه كار ابوالفتوح مى افزايد كه او اثر خود را در پايانه سده پنجم و دهه هاى نخستين سده ششم پديد آورد كه تلاش او همه آن بود تا از بيشترين

1.مقدمه روض الجنان، افست، تصحيح ملك الشعراء بهار، انتشارات ملك، ۱۳۷۸ ش، ص ۳ ـ ۱۱.

2.تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازى، عسكر حقوقى، دانشگاه تهران، ۱۳۴۶، ج ۱، ص چهل.

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 100651
صفحه از 368
پرینت  ارسال به