333
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2

ولى مسلّم است كه در سال 552 ق زنده بوده. وى را پس از درگذشت ـ بنا بر وصيت خودش ـ در جوار مرقد مطهر امام زاده حضرت عبدالعظيم حسنى در رى به خاك سپردند. مهم ترين و آوازه مندترين اثر ابوالفتوح، تفسير بزرگ و بى مانندش به نام روض الجنان و روح الجنان است كه به فارسى نوشته شده. وى همچنين شرحى بر شهاب الأخبار قاضى قضاعى نوشته بوده، به نام روح الأحباب و روح الألباب؛ اين شرح در شمار منابع بحار الأنوار است.
دو اثر به ابوالفتوح نسبت داده شده كه در صحت انتسابشان ترديد هست: يكى، مكالمات حسنيّه، و ديگر، رساله يوحنا؛ اين هر دو كلامى و در تبيين حقانيت تشيع مى باشد.

منابع

ـ روض الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن، حسين بن على بن احمد الخزاعى النيشابورى، به كوشش و تصحيح: دكتر محمد جعفر ياحقى و دكتر محمد مهدى ناصح، ج 1، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، 1371ش
ـ تفسير روح الجنان و روح الجنان، جمال الدين شيخ ابوالفتوح رازى، تصحيح و حواشى: حاج ميرزا ابوالحسن شعرانى، ج 1، كتابفروشى اسلاميه، 1356ش.
ـ دايرة المعارف بزرگ اسلامى، ج 6، مقاله «ابوالفتوح رازى».


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2
332

(23)

ابوالفتوح رازى

جويا جهانبخش

ابوالفتوح رازى، جمال الدين حسين بن على بن محمد بن احمد خزاعى ۱ ؛ عالم و مفسر نامدار امامى. تبار وى به بُدَيل بن ورقاء الخزاعى، از صحابه رسول اكرم صلى الله عليه و آلهمى رسد و روشن نيست نياكانش كى به ايران آمده اند. به هر روى، ايشان نخست در نيشابور مسكن گزيدند و بعدها در رى اقامت نمودند. خاندان ابوالفتوح اهل علم بودند و از مفاخر اماميّه به شمار مى روند. از زندگانى ابوالفتوح آگاهيهاى فراوان به دست نيست. گويا در حدود سال 480 ق زاده شده باشد. از مشايخ وى، شيخ ابوالوفاء عبدالجبار بن عبداللّه بن على مقرى رازى، شيخ ابوعلى فرزند شيخ طوسى و پدر خودش، على بن محمد، و عمادالدين ابومحمد حسن بن محمد قاضى استرآبادى هستند. شايد زمخشرى نيز از مشايخ ابوالفتوح بوده باشد. به وعظ و خطابه تعلّق خاطر فراوان داشته و در رى واعظى بزرگ و مقبول بوده. در برخى علوم روزگار استاد بوده و تفسيرش بيانگر تبحّر وى در نحو و قرائات و حديث و فقه و اصول فقه و تاريخ مى باشد. از شاگردان برجسته ابوالفتوح شيخ منتجب الدين رازى و ابن شهر آشوب نام بردنى اند. تاريخ درگذشت شيخ ابوالفتوح دقيقاً دانسته نيست،

1.دانشنامه قرآن، بهاءالدين خرمشاهى، تهران، ۱۳۷۷ش، انتشارات دوستان و ناهيد، ص ۱۴۱ ـ ۱۴۲.

  • نام منبع :
    شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 99227
صفحه از 368
پرینت  ارسال به