343
شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2

در آن آمده: «من پيمان خود نشكسته ام...» و نخستين پيمان پيامبر با مكيان همان است كه در «حديبيه» انجام پذيرفت. نكات جالب و مهمى در اين نامه گنجانده شده و بزرگوارى و كرامت شيخ خزاعه و قومش با بيان اينكه: «كريم ترين اهل تهامه نزد من شماييد»، در آن آمده است.
بديل نامه را به فرزندش سلمه سپرده و ياد نموده: مادامى كه اين نامه در ميان شما است، خير و بركت با شما است. پس ديگر فرزندان را بدان توصيه نماييد.
ابن حجر و ابن اثير و ابن عبدالبر (در همان منابع پيشين) و برخى ديگر اين نامه را از طريق سلمة بن بديل ياد كرده اند. سلسله سند روايت دلالت دارد بر اينكه بديل فرزندى به نام سلمه داشته و سلمه نيز فرزندى به نام عبداللّه .

2. نوآوريهاى بديل

آورده اند كه بديل نخستين كسى است كه براى خانه مسكونى در مكه دريچه و پنجره نهاد، و نيز نخستين خانه چهارگوش را همان جا بساخت؛ چه پيش از او مكيان از ساختن بناى چهارگوش در مكه دورى مى جسته اند تا خانه خدا در شكل هندسى نيز بى مانند باشد و از اين طريق احترام حرم رعايت شده باشد (قلقشندى، صبح الاعشى، ج 1، ص 426).

3. فرزندان بديل

تا كنون از فرزندان بديل: نافع، عبداللّه و سلمة را نام برده ايم. نافع در «بئر معونه» به شهادت رسيد، و سلمه در سلسله سند روايت نامه پيامبر صلى الله عليه و آله ياد گرديد. در ميان فرزندان بديل، عبداللّه در تاريخ اسلام جايگاه خاصى دارد:
الف) گويند در فتح مكه عبداللّه با بديل اسلام آورده بوده اند (ابن الاثير، ابن حجر، همان منابع پيشين).


شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي ج2
342

اسيران را آزاد ساخت و به تقسيم غنايم پرداخت. هنگام تقسيم، سپاهيان اسلام، آن چنان شتاب و بى نظمى نمودند كه رداى پيامبر صلى الله عليه و آله را از دوشش ربودند. از گزارش اين نبرد به اعتبار و شخصيت و عظمت بديل بيش از پيش پى مى بريم (ابن حجر و ابن سعد، همان شماره هاى پيشين؛ نيز يعقوبى، ج 1 ،ص 591).

5 ـ تبوك

پيامبر صلى الله عليه و آله تا رجب (نهم هجرى) در مدينه ماند و سپس با اخبارى كه به او رسيده بود، مردم را براى جنگ با روميان فرا خواند و عده اى از اطرافيان خويش را براى دعوت قبائل به جهاد به اطراف فرستاد؛ از آن جمله بود بديل بن ورقاء كه سوى قبيله «بنى كعب» رهسپار شد (ابن هشام، ج 4، ص 159؛ مقريزى، ج 1، ص 446).

6 ـ همان گونه كه گذشت

ابن سعد واقدى حضور بديل در «حجة الوداع» (دهم هجرى) را ياد مى كند و از طريق عبداللّه بن موسى روايت مى كند كه بديل گفت: پيامبر صلى الله عليه و آله در حجة الوداع در ايام تشريق (سه روز پس از عيد قربان) دستور داد به ميان مردم رفته، ندا دهند: اين روزها را روزه نگيريد، بخوريد و بياشاميد (الطبقات، همان شماره پيشين).
از حادثه «بئر معونه» تا «حجة الوداع» حضور بديل و خزاعه را در تاريخ اسلام به بررسى گذاشتيم. اكنون خواهيم ديد كه اهل سيرت، افزون بر آثار مذكور، نشانه هاى تاريخى ديگرى در زندگى بديل ياد كرده اند كه بر اهميت و تأثير وجودى او در تاريخ اسلامى دلالت دارد:

1. نامه پيامبر صلى الله عليه و آله به بديل

اين نامه به خط على بن ابى طالب عليه السلام بوده و از طريق سلمه فرزند بديل روايت شده و محتمل است كه پيامبر صلى الله عليه و آله آن را پس از «صلح حديبيه» ارسال فرموده باشد؛ چه آنكه

تعداد بازدید : 100409
صفحه از 368
پرینت  ارسال به